In deze sterrenhoop wemelt het van de reuzenplaneten

Wetenschappers hebben ontdekt dat in de sterrenhoop Messier 67 opvallend veel Jupiters te vinden zijn: veel meer dan ze hadden verwacht.

Astronomen bestudeerden gedurende enkele jaren tientallen sterren in de sterrenhoop Messier 67. Ze waren met name benieuwd of er onder deze sterren exemplaren waren die ‘schommelden’. Zo’n schommeling kan er namelijk op wijzen dat een zwaar object dat in een nauwe baan rond de ster draait – een hete Jupiter – aan de ster trekt. De onderzoekers ontdekten drie van deze ‘schommelende sterren’. Eerder waren in dezelfde sterrenhoop al aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van enkele andere planeten.

Hete Jupiter

Hete Jupiters zijn grote exoplaneten (hun massa moet minstens net zo groot zijn als een derde van de massa van Jupiter). Daarnaast zijn ze ‘heet’, omdat ze op kleine afstand rond hun moederster cirkelen. Doordat de planeten dicht bij hun ster staan, hebben ze maar weinig tijd nodig om een rondje rond de ster te voltooien (minder dan tien dagen).

Heel veel
“Het nieuwe resultaat betekent dat er rond ongeveer vijf procent van de onderzochte sterren in Messier 67 hete Jupiters aanwezig zijn,” vertelt onderzoeker Anna Brucalassi. “Veel meer dan bij sterren buiten sterrenhopen, waarbij dit percentage dicht bij één ligt.”

Verklaring
Sterrenhoop Messier 67 bevat dus opvallend veel reuzenplaneten. Hoe is dat te verklaren? Dat is nog niet helemaal duidelijk, maar onderzoekers hebben er wel ideeën over. Zo vermoeden ze dat de hete Jupiters – die heel dicht om hun sterren draaien – niet op hun huidige locatie zijn ontstaan. Waarschijnlijk ontstonden de reuzenplaneten op grote afstand van hun ster en zijn ze gaandeweg naar hun ster toe gereisd. Daarbij zijn de planeten – doordat de afstand tussen de planeet en ster kleiner werd – steeds warmer geworden. Maar waarom bewegen de planeten naar hun moederster toe? Waarschijnlijk komt dat door ontmoetingen met naburige sterren of zelfs planeten van deze sterren. In Messier 67 staan de sterren dicht bij elkaar en is het dus aannemelijker dat dergelijke ontmoetingen plaatsvinden. En dus is het ook aannemelijker dat in de sterrenhoop veel hete Jupiters worden aangetroffen.

Deze artistieke impressie laat een hete Jupiter in Messier 67 zien. Afbeelding: ESO / L. Calçada.
Deze artistieke impressie laat een hete Jupiter in Messier 67 zien. Afbeelding: ESO / L. Calçada.

“Tot een paar jaar geleden was nog niet één hete Jupiter in een open sterrenhoop ontdekt,” vertelt onderzoeker Luca Pasquini. “Maar in drie jaar tijd is het heersende beeld dat zulke planeten daar helemaal niet voorkomen compleet gekanteld. Het tekort is veranderd in een overschot.”

Bronmateriaal

"Sterrenhoop vertoont onverwacht overschot aan reuzenplaneten" - ESO
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door ESO / Digitized Sky Survey 2 / Davide De Martin.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd