Storm op Mars beslaat nu bijna de hele planeet

En nog steeds is er geen contact mogelijk met Marsrover Opportunity.

De storm op Mars die eind mei voor het eerst werd gesignaleerd is de afgelopen week opnieuw gegroeid. Het is nu officieel een ‘planeet-omvattende stofstorm’, zoals NASA dat noemt. Het betekent dat deze bijna de hele planeet beslaat. Grote vraag is nu: hoelang gaat dit nog duren? Niemand die het weet.

Curiosity
Wetenschappers volgen de storm op de voet. Daarvoor maken ze gebruik van ruimtesondes in een baan rond Mars. En Marsrover Curiosity – die zich momenteel in de Gale-krater bevindt – doet metingen op het oppervlak. Foto’s die de rover recent heeft gemaakt, laten zien hoe de stofstorm – die op grote afstand van Curiosity is ontstaan – ook de Gale-krater binnendringt (zie hieronder). De hoeveelheid stof boven het hoofd van de robot is in het afgelopen weekend alleen al verdubbeld!

Afbeelding: NASA.

Opportunity
Voor Curiosity is de grote hoeveelheid stof in de atmosfeer van Mars geen onoverkomelijk probleem. De rover is namelijk voor zijn energievoorziening niet afhankelijk van zonlicht en kan dus ook gewoon functioneren als zonlicht het oppervlak niet of nauwelijks weet te bereiken. Anders is dat echter voor de andere rover die nog op Mars actief is: Opportunity. Deze wekt energie op met behulp van zonnepanelen. Maar de grote hoeveelheid stof in de atmosfeer houdt het zonlicht tegen, waardoor de rover momenteel op zijn accu moet teren. Het was voor NASA reden om alle systemen aan boord van de rover uit te schakelen, met uitzondering van de missieklok. Deze klok schudt de computer aan boord van de rover zo af en toe wakker. De computer checkt dan de acculading en als die te laag is, schakelt de computer zich weer uit. De afgelopen week heeft NASA herhaaldelijk geprobeerd om contact te leggen met Opportunity. Zonder resultaat. Het wijst erop dat deze nog altijd zuinig om moet gaan met de beschikbare hoeveelheid energie. Het is in lijn met wat we op beelden die orbiters van de locatie van Opportunity hebben gemaakt; de beelden laten zien dat de atmosfeer er tjokvol met stof zit. NASA verwacht dan ook pas weer van de rover te horen op het moment dat de stofstorm afzwakt en de atmosfeer opklaart.

Zorgen
Wanneer dat gaat gebeuren? Onderzoekers weten het niet. Met het oog op het welzijn van Opportunity moet het echter niet te lang gaan duren. De rover heeft namelijk energie nodig om zichzelf – en dan met name zijn accu’s en elektronica – tegen de Martiaanse kou te beschermen. Wanneer er niet genoeg energie beschikbaar is om dat te doen, is het over en uit. Opportunity vriest dan – in navolging van zijn broertje Spirit, die in 2010 het loodje legde – dood.

Een selfie van Curiosity. De rover maakte de foto op 15 juni. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / MSSS.

Optimisme
NASA blijft optimistisch en denkt dat Opportunity het nog wel een tijdje uit kan zingen. Tegelijkertijd merkt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie echter op dat niemand weet hoe de stofstorm zich gaat ontwikkelen en er nog geen signalen zijn dat deze afzwakt. Het lot van Opportunity blijft dan ook ongewis.

Ondanks die onzekerheid zijn onderzoekers eigenlijk wel heel blij met de stofstorm. Want ondanks dat stofstormen regelmatig op Mars ontstaan, hebben we ze nog maar zelden zo gedetailleerd kunnen bestuderen als nu. Met name de input van Curiosity is wat dit betreft heel waardevol. En onderzoekers hebben dan ook goede hoop dat deze stofstorm meer inzicht kan geven in hoe stofstormen ontstaan en welke factoren van invloed zijn op hoe ze zich ontwikkelen. Zo is bijvoorbeeld nog altijd onbekend waarom sommige stofstormen maandenlang woeden en monsterachtige proporties aannemen terwijl andere klein blijven en slechts een weekje standhouden. En dat zijn dingen die onderzoekers graag willen weten, zeker met het oog op de plannen die er zijn om mensen naar Mars te sturen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd