Stromend zout water ontdekt op Mars

Er was voor zover we wisten maar één planeet in ons zonnestelsel waarop vloeibaar water stroomde: de aarde. Maar nu kunnen we daar Mars aan toevoegen.

Met de ontdekking dat er op de rode planeet hoogstwaarschijnlijk zout water stroomt, is een oud mysterie opgelost. Dat mysterie heet Recurring Slope Lineae (RSL). Het zijn donkere strepen op het oppervlak van Mars die alleen in de warmere seizoenen op Mars te vinden zijn (zie afbeelding hieronder). De streepjes zijn doorgaans minder dan vijf meter breed. Wanneer het kouder wordt op Mars, worden de streepjes korter, om vervolgens te verdwijnen en pas in een warmer seizoen weer terug te keren. In het verleden is al uitgebreid onderzoek gedaan naar deze mysterieuze strepen. Door onder meer te kijken naar de temperatuur waarbij deze strepen ontstonden en verdwenen, stelden onderzoekers dat ze hoogstwaarschijnlijk gevormd worden door zout, stromend water. Maar hard bewijs daarvoor bleef al die jaren uit.

Hier zie je de donkere strepen (RSL) op een kraterwand op Mars. Afbeelding: NASA / JPL / University of Arizona.
Hier zie je de donkere strepen (RSL) op een kraterwand op Mars. Afbeelding: NASA / JPL / University of Arizona.

CRISM
Een nieuw onderzoek brengt daar echter verandering in. Onderzoekers bestudeerden de plaatsen waar deze vermoedelijke zoutwaterstroompjes ontstonden met behulp van CRISM: een instrument aan boord van de Mars Reconnaissance Orbiter. CRISM is een spectrometer, oftewel een instrument dat de kleur van licht meet. CRISM vangt zonlicht op dat eerst door de atmosfeer van Mars is gereisd, vervolgens op het oppervlak van de rode planeet is gebotst en daarna weer richting de ruimte (waar de Mars Reconnaissance Orbiter zich bevindt) wordt gereflecteerd. Door het gereflecteerde licht te bestuderen, kan CRISM ons meer vertellen over de stoffen die zich op het oppervlak van Mars bevinden. Elk stofje – mineralen, gas, ijs, enzovoort – absorbeert namelijk licht met een specifieke golflengte.

Zoutmineralen
De onderzoekers ontdekten met behulp van CRISM op elke plek waar eerder mysterieuze stroompjes werden gespot, zoutmineralen. Voor de zekerheid bestudeerden ze ook de gebieden eromheen, waar de stroompjes niet werden gespot. Daar vonden ze geen sporen van de zoutmineralen.

“Het zoute water is waarschijnlijk tien keer zouter dan het zeewater op aarde”

Superzout
Als er inderdaad zout water stroomt op Mars, dan is het waarschijnlijk superzout. “Het is waarschijnlijk tien keer zouter dan het zeewater op aarde, dus een mens zou wanneer het in contact komt met deze zoutoplossingen brandwonden oplopen,” vertelt professor Steve Pointing in reactie op de ontdekking van stromend zout water op Mars.

Leven op Mars?
Overigens wil dat niet zeggen dat organismen geen baat hebben bij het zoute water. “Extreem zoute meren komen in veel woestijngebieden – van Californië tot Tibet – voor en in die meren leven simpele microben die bestand zijn tegen een hoog zoutgehalte,” stelt Pointing. Met de ontdekking van zout stromend water op Mars hebben we een nieuwe plek ontdekt om op zoek te gaan naar leven. Maar dat doen we bij voorkeur heel voorzichtig. “De ontdekking van deze zoute stromen op een planeet waarvan we dachten dat deze vrij doods was, vergroot de kansen dat op de planeet leven te vinden is,” stelt onderzoeker Alice Gorman, die niet bij deze studie betrokken is. “Maar wanneer we dicht bij deze stromen in de buurt komen om deze te onderzoeken, lopen we ook het risico deze te besmetten met micro-organismen afkomstig van de aarde.”

De strepen die je hier ziet, zijn in werkelijkheid zo'n 100 meter lang. Afbeelding: NASA / JPL / University of Arizona.
De strepen die je hier ziet, zijn in werkelijkheid zo’n 100 meter lang. Afbeelding: NASA / JPL / University of Arizona.

Straling
“Omdat water van essentieel belang is voor het leven zoals we dat kennen, is de ontdekking belangrijk voor onderzoek naar buitenaards leven,” stelt professor Kathleen Campbell, eveneens niet bij het onderzoek betrokken. “Wanneer water beweegt, is er de mogelijkheid van verwering van mineralen en het ontstaan van voedingsstoffen om het leven in stand te houden,” voegt Pointing toe. “Elke levensvorm op Mars zou het stromende water bovendien kunnen gebruiken om zich te verspreiden en nieuwe gebieden te koloniseren.” Maar laten we niet te hard van stapel lopen. “Er is nog steeds een enorm probleem waar ook eventuele levensvormen in dit zoute water mee te maken hebben en dat is de straling op het oppervlak van Mars.”

Desalniettemin is de ontdekking breaking news. “Van alle werelden die we verkend hebben, is er slechts één met een oppervlak waarover water stroomt: de onze,” vertelt onderzoeker Alan Duffy. “En dat maakt de ontdekking dat er waarschijnlijk met enige regelmaat water over Mars stroomt zo bijzonder. Het zoute water op Mars zal misschien niet direct leven herbergen, maar suggereert wel dat deze droge wereld niet zo droog is als we ooit dachten. We weten nog niet of er leven is, maar deze donkere strepen kunnen ons wel vertellen waar we in de toekomst naar leven moeten zoeken.”

Bronmateriaal

"Water on Mars" - Scimex.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL / University of Arizona.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd