In tien jaar tijd is meer dan 80 procent van de grootste populatie Afrikaanse bosolifanten verdwenen.
Dat betekent dat er in een decennium tijd zo’n 25.000 olifanten zijn gedood. En dat is reden tot zorg. “Omdat Gabon vermoedelijk de grootste resterende populatie bosolifanten huisvest, betekent het dat bosolifanten nog in een veel lastiger pakket zitten dan gedacht,” concludeert onderzoeker John Poulsen. “Met minder dan 100.000 olifanten in Centraal-Afrika loopt de subsoort het risico om uit te sterven als overheden en natuurorganisaties niet snel in actie komen.”
Olifantenpoep
Poulsen en collega’s baseren hun conclusie op…olifantenpoep. Aan de hand van de uitwerpselen die in 2014 van de dieren in het Minkébé National Park werden teruggevonden, schatten ze hoe groot de populatie op dat moment was. Vervolgens vergeleken ze die cijfers met een op vergelijkbare wijze uitgevoerd onderzoek uit 2004. De onderzoekers hadden wel verwacht dat het aantal bosolifanten in de tussenliggende periode was afgenomen. Maar ze hadden niet verwacht dat de populatie in zo’n korte tijd zo klein was geworden.
Stropers
Dat de populatie zo gekrompen is, schrijven de onderzoekers toe aan stropers. Het gaat dan voornamelijk om stropers die oorspronkelijk uit het aangrenzende Kameroen komen. Het maakt het aanpakken van dit probleem een internationale uitdaging, zo benadrukken de onderzoekers. Landen moeten de handen ineenslaan om de Afrikaanse bosolifanten van de ondergang te redden. “Soorten steken grenzen over en stropers doen dat ook,” stelt Poulsen.
Maatregelen
Maar niet alleen Gabon en omringende landen moeten maatregelen treffen. Er moet wereldwijd actie ondernomen worden. Zo moet de vraag naar ivoor teruggedrongen worden. Daarnaast is het zaak dat de Afrikaanse bosolifant niet als een subsoort, maar als een aparte soort wordt beschouwd. Daar is zowel genetisch als morfologisch alle reden toe en zou helpen om meer aandacht te genereren voor het lot van de Afrikaanse bosolifant.
Poulsen heeft goede hoop dat het tij nog gekeerd kan worden en de Afrikaanse bosolifant behouden blijft. Maar waarschijnlijk vinden we de olifanten in de toekomst alleen nog in kleine gebieden die weer onderdeel uitmaken van goedbeschermde nationale parken. Dat de Afrikaanse bosolifant tegen die tijd niet meer in de Centraal-Afrikaanse bossen rondwaart, kan wel verstrekkende gevolgen hebben voor die bossen. “Olifanten zijn de engineers van hun ecosysteem en spelen een grote rol in het verspreiden van zaden en de voedselkringloop,” vertelt Poulsen. “We weten niet goed hoe de verwijdering van olifanten uit grote delen van Centraal-Afrikaanse bossen de samenstelling en structuur van die bossen verandert.”
