Stukje barnsteen onthult hoe insecten 130 miljoen jaar geleden uit hun ei kropen

Ze hadden er – net als veel geleedpotigen en gewervelden vandaag de dag – het juiste gereedschap voor.

Eén van de eerste en moeilijkste beproevingen die alle levende organismen moeten doorstaan, is de geboorte. Maar hoe ging dat eigenlijk 130 miljoen jaar geleden? Onderzoekers hebben in een oud stukje Libanese barnsteen verschillende groene gaasvliegen aangetroffen terwijl ze net uit hun ei kropen. En deze ontdekking vormt het eerste en directe bewijs van hoe insecten, miljoenen jaren terug, ter wereld kwamen.

Fossielen
De fossiele pasgeborenen behoren tot de nieuwe soort die Tragichrysa ovoruptora is genoemd. Dit betekent ‘ei brekend’ en ‘tragische groene gaasvliegen’. En die naam komt niet helemaal uit het niets. Zo troffen de onderzoekers meerdere onfortuinlijke beestjes aan die gelijktijdig in de 130 miljoen jaar oude hars waren verstrikt, en begraven. Ook konden de onderzoekers de gebroken eierschaaltjes zien, en de ‘eitand’ herkennen waarmee de jongen door het eitje heen bijten. Dat laatste is opmerkelijk, omdat tot nu toe hier nog geen helder bewijs voor bestond.

Vier pasgeboren Tragychrysa ovoruptora die samen met de eierschaal en het ‘masker’ (zichtbaar in het vierkantje) in 130 miljoen jaar oud barnsteen bewaard zijn gebleven. Afbeelding: University of Oxford

Eiertanden
“Eierleggende dieren zoals veel geleedpotigen en gewervelde dieren, gebruiken zo’n tand om het eitje te breken,” zegt hoofdonderzoeker Ricardo Pérez-de la Fuente. “Een beroemd voorbeeld is de eitand op de snavel van pasgeboren kuikens.” Deze eitanden zijn er in diverse vormen en maten. De eitand van moderne groene gaasvliegen is meer een gekarteld ‘masker’. Eenmaal gebruikt, dan laten ze dit masker achter. “Dit masker is precies wat we, samen met de pasgeborenen, in de barnsteen aantroffen,” aldus Pérez-de la Fuente.

Opvallend genoeg constateren de onderzoekers dat er in 130 miljoen jaar tijd niet eens zo gek veel is veranderd. Zo zijn de onderzochte eierschalen en maskers nog opmerkelijk vergelijkbaar met die van hedendaagse groene gaasvliegen. Alle bestudeerde preparaten werden verkregen uit hetzelfde stukje barnsteen en zijn zo dun als een speldenknop. “Geboren worden is slechts een kortstondig proces en het gereedschap dat dit mogelijk maakt vergaat snel nadat de insecten zijn uitgekomen,” zegt co-auteur Michael Engel. “Dat we hier nu toch fossiel bewijs van hebben, is echt uitzonderlijk.”

Bronmateriaal

"Newborn insects trapped in amber show first fossil evidence of how to crack an egg" - University of Oxford

Afbeelding bovenaan dit artikel: Ricardo Pérez-de la Fuente, Oxford University Museum of Natural History

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd