De ene zijde van de planeet heeft rivieren van lava en is bijna compleet gesmolten, terwijl de andere zijde een stuk kouder en helemaal vast is.
Tot die conclusies komen onderzoekers nadat ze de planeet 55 Cancri e bestudeerden met behulp van ruimtetelescoop Spitzer. De planeet bevindt zich relatief dicht bij de aarde; op zo’n 40 lichtjaar afstand. 55 Cancri e bevindt zich heel dicht bij zijn ster en heeft slechts 18 uur nodig om een rondje rond die ster te voltooien. Omdat de planeet zo dicht bij zijn ster staat, is er sprake van synchrone of gebonden rotatie, wat betekent dat altijd dezelfde zijde van 55 Cancri e op de ster gericht is (net zoals wij altijd tegen dezelfde zijde van onze maan – eveneens in synchrone rotatie met de aarde – aankijken).
Temperatuur
Met behulp van Spitzer hebben onderzoekers nu de temperatuur op de planeet in kaart gebracht. In totaal staarde de telescoop daarvoor 80 uur naar de planeet. Uit de observaties blijkt dat er grote verschillen zijn tussen de temperatuur aan de ene en de temperatuur aan de andere zijde van de planeet. De warmste zijde van de planeet heeft een temperatuur van zo’n 2500 graden Celsius, terwijl temperaturen aan de koudste zijde van de planeet niet veel verder komen dan 1100 graden Celsius.
Atmosfeer
Dat de nachtzijde van de planeet aanzienlijk kouder is dan de dagzijde, kan ons meer vertellen over de atmosfeer van 55 Cancri e. De grote temperatuurverschillen wijzen er namelijk op dat de planeet er niet in slaagt om warmte te distribueren. Gedacht werd dat de planeet een dikke atmosfeer had en dat winden warmte van de ene zijde naar de andere zijde van de planeet verplaatsten. Dat beeld moet waarschijnlijk op de schop. “Aan de dagzijde liggen de temperaturen rond 2500 graden Celsius,” vertelt onderzoeker Brice-Olivier Demory. “Terwijl het aan de nachtzijde zo’n 1100 graden is, dat is een enorm verschil. We denken dat er aan de nachtzijde nog wel een atmosfeer kan zijn, maar de temperaturen aan de dagzijde zijn zo extreem dat de atmosfeer er wellicht volledig verdampt is, wat betekent dat de hitte niet efficiënt of misschien zelfs helemaal niet van de dag- naar de nachtzijde kan worden verplaatst.”
Lava
Een andere mogelijke verklaring voor de grote temperatuurverschillen, houdt verband met lava. “De dagzijde kan rivieren van magma en grote poelen extreem heet magma bezitten, maar we denken dat de nachtzijde hard geworden lavastromen bezit, net zoals we die op Hawaii vinden,” vertelt onderzoeker Michael Gillon. Die vaste lavastromen kunnen geen warmte meer transporteren.
Het onderzoek levert een schat aan informatie op over 55 Cancri e. Maar uit de observaties van Spitzer rollen ook vragen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat 55 Cancri e warmer is dan men op basis van de straling van de ster waar deze omheen draait, zou verwachten. Waar komt die extra warmte vandaan? Dat is nog onduidelijk en mogelijk moeten we op de volgende generatie telescopen wachten om dat helder te krijgen.
