Superster schiet kosmische straling de ruimte in

Eta Carinae is 7.500 lichtjaar van onze planeet verwijderd. Toch kan de kosmische straling van deze dubbelster ons mogelijk bereiken.

“We weten dat de schokgolven van geëxplodeerde sterren kosmische straling kan versnellen, waardoor deze straling de lichtsnelheid bereikt”, astrofysicus Kenji Hamaguchi van NASA’s Goddard Space Flight Center in Greenbelt. “Dezelfde processen zien we ook in andere omgevingen, zoals bij Eta Carinae.”

Eta Carinae is één van de meest fascinerende objecten in het nabije universum. Dichtbij de aarde bevinden zich veel grote sterren, maar Eta Carinae is wel zo’n beetje het hoogtepunt. Het systeem bestaat uit twee sterren, waarvan de hoofdster 90 keer zo zwaar is als de zon. Tussen 1838 en 1845 werden de twee sterren plotseling helder, waarna het systeem tien tot veertig keer de massa van de zon in de ruimte wierp. Het resultaat is een bijzondere vlinderachtige structuur. Nog steeds verliest de dubbelster materie; zo’n 500 keer de massa van de aarde per jaar. Wetenschappers verwachten dat Eta Carinae in de nabije toekomst explodeert. Dit zal één van de meest spectaculaire supernova’s ooit waargenomen door de mensheid zijn.

De twee sterren komen iedere 5,5 jaar zeer dicht bij elkaar in de buurt. Dan bedraagt de afstand tussen het duo slechts 225 miljoen kilometer, oftewel de gemiddelde afstand van de zon naar Mars. “Beide sterren schieten elektrische deeltjes de ruimte in”, zegt teamlid Michael Corcoran. “Op de plek waar deze stellaire winden elkaar kruisen, zien we röntgenstraling.”

Hierboven is Eta Carinae in röntgenlicht te zien. De foto is gemaakt door NASA’s Chandra-observatorium. De groene lijnen laten röntgenstraling zienzoals waargenomen door NuSTAR. Het centrum bevindt zich precies op de plek waar stellaire winden van beide sterren tegen elkaar botsen.

Naast röntgenstraling zag NASA’s Fermi-telescoop ook gammastraling. Gammastraling is elektromagnetische straling met een hogere energie dan röntgenstraling. Toch konden wetenschappers het verband tussen gammastraling en röntgenstraling niet leggen, omdat Fermi niet zulke scherpe ogen heeft als röntgentelescopen. Vandaar dat Hamaguchi en zijn collega’s de NuSTAR-telescoop hebben gebruikt. Deze telescoop is in 2012 gelanceerd.

De observaties met NuSTAR laten zien dat er inderdaad een bron van röntgen- en gammastraling aanwezig is. Dit gebeurt op de plek waar stellaire winden van beide sterren elkaar kruisen. Hier worden elektronen versneld in heftige schokgolven. Sommige van deze supersnelle elektronen kunnen Eta Carinae verlaten en zelfs de aarde bereiken. Hier zien we deze deeltjes als kosmische straling.

Bronmateriaal

"NASA's NuSTAR Mission Proves Superstar Eta Carinae Shoots Cosmic Rays" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd