Tand van Neanderthaler-kind verraadt dat hij 2,5 jaar lang borstvoeding kreeg

En dat hij in koudere perioden vaker ziek was.

De tanden van kinderen krijgen elke dag een nieuw laagje. Vergelijk het met de jaarringen van een boom, maar dan frequenter. En wanneer zich zo’n nieuw laagje vormt, wordt menig chemisch stofje dat in het lichaam ronddoolt als het ware ingekapseld. Zo kunnen de verschillende laagjes waaruit een tand is opgebouwd onder meer verraden aan welke chemische stofjes een kind is blootgesteld en hoe het dieet van een kind eruitzag.

Borstvoeding
Een internationaal team van onderzoekers heeft zich nu over de tanden van twee Neanderthaler-kinderen gebogen. De kinderen leefden zo’n 250.000 jaar geleden in wat nu Frankrijk is. Een analyse van de verschillende laagjes waaruit hun tanden bestaan, levert een schat aan informatie op. Zo kunnen onderzoekers er bijvoorbeeld uit afleiden dat één van de kinderen gedurende 2,5 jaar borstvoeding kreeg. Het is een bijzondere ontdekking; nog niet eerder hebben onderzoekers in gefossiliseerde resten van mensachtigen aanwijzingen gevonden die erop wijzen dat een kind borstvoeding kreeg. Laat staan dat men iets kon zeggen over hoelang mensachtigen borstvoeding kregen. Dat deze Neanderthaler 2,5 jaar lang uit de borst dronk, is niet heel verwonderlijk. Volgens de onderzoekers voedden ook moderne mensen in pre-industriële tijden hun kinderen doorgaans gedurende 2,5 jaar. En de WHO adviseert moeders vandaag de dag nog steeds om minimaal twee jaar borstvoeding te geven. In de tand van het Neanderthaler-kind zijn ook aanwijzingen gevonden dat zijn moeder de borstvoeding afbouwde. Dat gebeurde in de herfst.

Lood
Een andere opmerkelijk ontdekking is dat de tanden van beide Neanderthaler-kinderen getuigen van blootstelling aan lood. Dat gebeurde met name in de koudere seizoenen. Mogelijk is het te verklaren doordat de Neanderthalers zich dan terugtrokken in ondergrondse grotten in de buurt waarin eerder lood is aangetroffen. Een andere mogelijkheid is dat ze het lood inhaleerden doordat het vrijkwam als ze een vuurtje stookten. Het zou ook kunnen dat ze het binnenkregen door het eten van met lood besmet voedsel of drinken van met lood besmet water.

Een analyse van de verschillende ‘groeiringen’ van een tand van een Neanderthaler-kind levert een schat aan informatie op. Afbeelding: Griffith University.

Het is voor het eerst dat onderzoekers bij zo’n oude mensachtige overtuigende aanwijzingen vinden dat deze aan lood werd blootgesteld. “Traditioneel gezien werd er gedacht dat blootstelling aan lood alleen voorkwam na de industrialisering,” vertelt onderzoeker Christine Austin. “Maar deze resultaten laten zien dat het ook in de prehistorie al gebeurde, vóór lood op grote schaal in het milieu terechtkwam. Ons team is van plan om meer tanden van onze voorouders te analyseren en te onderzoeken hoe blootstelling aan lood hun gezondheid kan hebben beïnvloed en hoe dat verband houdt met hoe onze lichamen vandaag de dag op lood reageren.”

Een andere conclusie die onderzoekers in het blad Science Advances kunnen trekken, is dat de Neanderthaler-kinderen in koudere perioden vaker ziek waren. De onderzoekers wijzen erop dat de verschillen tussen de seizoenen in het zuidoosten van Frankrijk zo’n 250.000 jaar geleden veel groter waren dan nu.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd