ASTRONOMIE De eerste passen op moeder aarde: een kleine stap voor de mensheid, maar een grote voor de astronaut die net een paar weken of maanden op missie is geweest. Want dan is de aarde met zwaartekracht toch wel even wennen. En probeer dan maar eens op de been te blijven.
Veel astronauten hebben bij thuiskomst last van evenwichtsproblemen die op hun beurt weer leiden tot duizeligheid en moeite met lopen. Dr. Jacob Bloomberg deed er onderzoek naar en ontwikkelde technieken die de astronauten moet helpen om ook na een missie op de been te blijven.
Bloomberg en zijn collega’s hebben een Adaptability Training System gecreëerd. En dat ziet er ongeveer zo uit.
De astronaut wordt op een lopende band geplaatst, waarvan het horizontale vlak ook nog eens schuin kan komen te staan. Terwijl de astronaut loopt, kijkt hij naar een scherm voor zich met daarop een hal die – afhankelijk van de snelheid van de loper – beweegt. Door de hal iets naar links te laten hangen en de lopende band juist naar rechts, wordt de motoriek van de astronaut getraind.
“In eerste instantie vinden mensen het moeilijk om op de lopende band te lopen, omdat de bewegingen en de projectie op het scherm niet overeen komen,” vertelt Bloomberg. “Maar later leren zij er efficiënt mee om te gaan. We noemen dit concept: ‘learning of learn’.”
In de ruimte passen de hersenen zich vrij snel aan aan de veranderende omstandigheden. Bewegingen en inschattingen worden gemaakt op basis van de wetenschap dat er geen zwaartekracht is. Op aarde moeten de hersenen weer ‘gereset’ worden om normaal te kunnen functioneren. Astronaut Leroy Chiao had er flink last van toen hij na zes maanden ISS weer op aarde landde. Hij vergelijkt zijn evenwichtsproblemen met de problemen die een kind kan ondervinden als het in de speeltuin van een snel ronddraaiend platform stapt. “Maar na een ruimtevlucht duurt dat voort.”
Nader onderzoek zal zich nu richten op het vergroten van het trainingseffect. Ook zijn de onderzoekers van plan om een loopband voor aan boord van een ruimtevaartuig te ontwikkelen. Bovendien zou het trainingssysteem ook heel geschikt kunnen zijn voor oudere mensen die moeite hebben met lopen.
