Teen van Neanderthaler maakt onze geschiedenis een stuk ingewikkelder

teen

DNA afkomstig uit een 50.000 jaar oud teenbotje van een Neanderthaler laat zien dat de geschiedenis van de mens veel gecompliceerder is dan gedacht. Zeker vier verschillende typen mensachtigen deelden 50.000 jaar geleden met elkaar de lakens. En incest was de Neanderthalers ook niet vreemd.

Onderzoekers van de universiteit van Berkeley, Californië zijn erin geslaagd om DNA uit een 50.000 jaar oud teenbotje van een vrouwelijke Neanderthaler te halen. Vervolgens hebben ze het genoom van de Neanderthaler in kaart gebracht. Het resulteert in de meest complete DNA-sequentie van het Neanderthaler-genoom.

Neanderthalers en Homo denisova
De onderzoekers vergeleken dat genoom vervolgens met het genoom van moderne mensen en Homo denisova. Uit het onderzoek blijkt dat de Neanderthalers en Homo denisova nauw aan elkaar verwant zijn en dat hun gedeelde voorouder zich 400.000 jaar geleden van de voorouders van de moderne mensen afscheidde. De Neanderthalers en Homo denisova scheidden zich 300.000 jaar gelden van elkaar af.

Incest

Een analyse van het DNA van de vrouwelijke Neanderthaler suggereert bovendien dat incest de Neanderthalers niet vreemd was. Het genoom van de vrouw wijst erop dat ze de dochter was van een vader en moeder die nauw aan elkaar verwant waren. Mogelijk waren het halfzus en halfbroer (en deelden ze dezelfde moeder) of neef en nicht of tante en neef of grootouder en kleinkind. Verdere analyse verklaart waarom incest mogelijk heel gebruikelijk was onder de Neanderthalers: ze leefden in kleine groepen. Datzelfde gold overigens ook voor de Homo denisova.

Stukjes DNA
Hoewel de Homo denisova en Neanderthaler niet meer in leven zijn, zijn stukjes van hun DNA toch bewaard gebleven. En wel doordat deze mensachtigen zo af ten toe seks hadden met moderne mensen. De onderzoekers schatten dat ongeveer 1,5 tot 2,1 procent van het genoom van moderne niet-Afrikanen terug te leiden is tot de Neanderthalers. Erfelijk materiaal van de Homo denisova is terug te vinden in onder meer mensen op Nieuw-Guinea. Australische aboriginals, bewoners van Nieuw-Guinea en eilanden in de Stille Oceaan zouden zo’n zes procent van hun genoom aan de Homo denisova te danken hebben. Het nieuwe onderzoek suggereert bovendien dat het genoom van Han-Chinezen en de oorspronkelijke Amerikanen ook voor 0,2 procent uit H. denisova-genen bestaat.

De mysterieuze vierde partij
De onderzoekers ontdekten ook dat Homo denisova niet alleen met Neanderthalers en moderne mensen seks had. De mensachtige deelde de lakens ook met een mysterieuze vierde mensachtige. Deze mensachtige leefde ook in Eurazië en moet zich meer dan een miljoen jaar geleden van de andere mensachtigen hebben afgescheiden. Mogelijk gaat het om Homo erectus. “Dit onderzoek laat echt zien dat de geschiedenis van mensen en mensachtigen in die periode heel ingewikkeld was,” vindt onderzoeker Montgomery Slatkin. “Er was sprake van verscheidene kruisingen waarvan wij op de hoogte zijn en mogelijk nog meer kruisingen die we nog moeten ontdekken.”

Een stamboom van vier typen mensachtigen die zo'n 50.000 jaar geleden in Eurazië leefden. Ook de uitwisseling van genen (rode lijntjes) is aangegeven. Afbeelding: UC Berkeley.
Een stamboom van vier typen mensachtigen die zo’n 50.000 jaar geleden in Eurazië leefden. Ook de uitwisseling van genen (rode lijntjes) is aangegeven. Afbeelding: UC Berkeley.

In het zeer uitgebreide onderzoek slaagden wetenschappers er ook in om 87 specifieke genen in moderne mensen aan te wijzen die significant verschillen met gerelateerde genen in Neanderthalers en Homo denisova. De vondst kan ons mogelijk een beeld geven van de concrete verschillen tussen moderne mensen en de uitgestorven mensachtigen en een prangende vraag die onderzoekers al heel lang bezighoudt beantwoorden: Waarom hebben de moderne mensen het gered en zijn de andere mensachtigen uitgestorven? Onderzoeker Svante Pääbo noemt de lijst met 87 genen “een catalogus met genetische kenmerken die alle moderne mensen onderscheidt van alle andere levende of uitgestorven organismen. Ik geloof dat in deze lijst dingen verstopt zitten die de enorme expansie van de menselijke populatie en menselijke cultuur en technologie in de laatste 100.000 jaar mogelijk maakten.”

Bronmateriaal

"Neanderthal genome shows evidence of early human interbreeding, inbreeding" - Berkeley.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Bence Viola.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd