Tijdreizen met ALMA: zo ziet onze zon er over een paar miljard jaar uit

En dat is niet iets om naar uit te kijken.

Met behulp van het Atacama Large Millimetre/Submillimetre Array (ALMA) hebben onderzoekers voor het eerst details gespot op het oppervlak van een bejaarde ster die aan het begin van zijn leven dezelfde massa had als de zon. De beelden geven ons een kijkje in de toekomst van onze moederster.

W Hydrae
De onderzoekers richtten ALMA op de ster W Hydrae. De ster bevindt zich op zo’n 320 lichtjaar afstand van de aarde. De ster begon zijn leven met dezelfde massa als onze zon, maar is aanzienlijk ouder en dus enkele miljarden jaren verder in zijn evolutie dan onze moederster. W Hydrae is dan ook reeds uitgegroeid tot een rode reus (zie kader).

De evolutie van zonachtige sterren
Sterren zoals de zon evolueren over een periode van miljarden jaren. Je kunt er hier alles over lezen. Maar kort gezegd komt het erop neer dat de kernfusie in de kern van deze sterren op een gegeven moment stilvalt, waarna ze uitdijen en een zogenoemde rode reus worden. Vanaf dat moment brengen de sterren tal van elementen – zoals koolstof en stikstof – in de ruimte die vervolgens weer door nieuwe generaties sterren gebruikt kunnen worden. “Voor ons is het belangrijk om niet alleen te bestuderen hoe rode reuzen eruit zien, maar ook hoe ze veranderen en hoe ze het sterrenstelsel bezaaien met ingrediënten voor leven,” vertelt onderzoeker Wouter Vlemmings.

Schokgolf?
De beelden van W Hydrae zijn bijzonder. Eerder bestudeerden wetenschappers al het oppervlak van rode superreuzen zoals Betelgeuze en Antares. Maar het is voor het eerst dat we details zien op het oppervlak van een rode reus die ooit dezelfde massa had als onze moederster. De observaties resulteren dan ook in een aantal verrassingen. Zo ontdekten onderzoekers een heldere vlek in de atmosfeer van W Hydrae. Het kan twee dingen betekenen – en ze zijn beiden even verrassend. Óf er zijn onverwacht krachtige schokgolven te vinden in de atmosfeer van de ster óf de ster produceerde een zonnevlam op het moment dat de onderzoekers deze bestudeerden.

Afbeelding: Alma (ESO / NAOJ / NRAO) / W. Vlemmings.

Wat de beelden ook pijnlijk duidelijk maken is dat in de toekomstplannen van onze moederster geen ruimte is voor de aarde (letterlijk!). Bekijk het plaatje hierboven maar eens. Je ziet hier de opgeblazen W Hydrae. En in de ster is een ring getekend: de baan van onze aarde. Als onze moederster hetzelfde stadium bereikt als W Hydrae zal deze zo uitdijen dat de binnenste planeten worden opgeslokt. En ook de aarde is dan waarschijnlijk niet veilig. Tegelijkertijd moeten we ook niet vergeten dat we het leven waarschijnlijk te danken hebben aan gebeurtenissen zoals deze. “We zijn geboren uit materialen die ontstonden in sterren zoals deze,” stelt onderzoeker Elvire De Beck. In zekere zin kijken we hier dus naar onze oorsprong én onze ondergang.

Bronmateriaal

"Alma's image of red giant star gives a surprising glimpse of the Sun's future" - Chalmers Tekniska Högskola

Afbeelding bovenaan dit artikel: Alma (ESO / NAOJ / NRAO) / W. Vlemmings

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd