Toch niet beter om je ‘slimme onbewuste’ keuzes te laten maken

kiezen

Sta je voor een lastige keuze? Enkele jaren geleden gaven onderzoekers het advies dan vooral niet te hard na te denken, maar je ‘slimme onbewuste’ het werk te laten doen. Maar we hebben het onbewuste overschat, zo blijkt nu.

Aan het begin van deze eeuw verschenen enkele studies die stelden dat mensen er verstandig aan deden om vooral niet te hard na te denken alvorens ze een heel belangrijke keuze moesten maken. Beter kon je even iets anders gaan doen, zodat je er onbewust over na kon denken en vervolgens op basis van je ‘slimme onbewuste’ een keuze kon maken. De keuze die je dan maakte, zou beter zijn dan de keuze die je na lang en hard nadenken maakt.

Niet verstandig
Nederlandse onderzoekers schrijven nu echter in het blad Judgement and Decision Making dat die aanpak allesbehalve verstandig is. Ze baseren zich op een meta-analyse. In die meta-analyse namen ze de resultaten van 69 studies naar het onbewuste denken mee. In deze onderzoeken stonden proefpersonen voor een lastige keuze. Ze moesten op basis van heel veel informatie een belangrijke beslissing maken: bijvoorbeeld een auto of een appartement kiezen. Een deel van de proefpersonen mocht er enkele minuten over nadenken en moest toen kiezen. De andere proefpersonen maakten hun keuze nadat ze in de tussentijd een andere – niet aan de keuze gerelateerde – taak hadden uitgevoerd. Uit de meta-analyse blijkt dat mensen die hard nadachten net zo goed presteerden als de mensen die voorafgaand aan het keuzemoment waren afgeleid.

Keuze al gemaakt
De onderzoekers denken dat ook wel te kunnen verklaren. Ze stellen dat de proefpersonen in beide groepen hun keuze al hadden gemaakt op het moment dat ze de informatie over de keuzemogelijkheden doornamen.

Maar hoe kan het dat onderzoeken enkele jaren eerder aantoonden dat het beter is om voorafgaand aan een moeilijke beslissing niet te veel na te denken? Volgens de onderzoekers waren de studies gebaseerd op kleine groepen proefpersonen en daardoor onbetrouwbaar. Wanneer er met grotere groepen proefpersonen werd gewerkt – zoals tijdens de meta-analyse – kwam het effect dat in kleinere groepen waargenomen was, niet naar voren.

Bronmateriaal

"Geen bewijs voor het ‘slimme onbewuste’ bij het maken van moeilijke keuzes" - RUG.nl
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Orin Zebest (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd