Nieuw onderzoek suggereert dat de donkere strepen die in warme seizoenen op Mars te zien zijn, amper of zelfs helemaal geen water bevatten.
Het is een bekend fenomeen op de rode planeet: de Recurring Slope Lineae (RSL). Het zijn donkere strepen op hellingen – bijvoorbeeld kraterwanden – die alleen in de warmere seizoenen op Mars te zien zijn. De strepen zijn doorgaans minder dan vijf meter breed en verdwijnen weer als het kouder wordt.
Stromend zout water
Waaruit bestaan deze donkere strepen toch? Vorig jaar dachten onderzoekers het eindelijk te weten. Ze ontdekten op de plekken waar de donkere streepjes opdoken, gehydrateerde zoutmineralen en stelden dat de donkere strepen het resultaat zijn van zout stromend water. Het was wereldnieuws: opeens bleken er in ons zonnestelsel niet één, maar twee planeten te zijn waarop vloeibaar water stroomde (de aarde én Mars).
Temperatuur
Nieuw onderzoek geeft echter een iets genuanceerder beeld. Wetenschappers bestudeerden de donkere strepen dit keer met het Thermal Emmission Imaging System (THEMIS) aan boord van de ruimtesonde Mars Odyssey. Dit instrument meet de grondtemperatuur op Mars en uit die grondtemperatuur kunnen de onderzoekers dan weer afleiden hoeveel water de Recurring Slope Lineae bevatten. Want wanneer water aanwezig is in de ruimte tussen zanddeeltjes, dan is dat van invloed op hoe snel een stukje grond overdag opwarmt en ‘s nachts afkoelt.
Weinig water
Uit het onderzoek blijkt dat de Recurring Slope Lineae veel minder water bevatten dan gedacht. Als de RSL een heel dun laagje water bevattende grond bezitten, dan zou die laag niet meer dan drie gram water per kilogram grond bevatten. Daarmee zou de grond ongeveer net zoveel water bevatten als de droogste plekken op aarde (de Atacama-woestijn en de Dry Valleys op Antarctica). Als de laag grond die water bevat dikker is, zou de hoeveelheid water per kilogram grond nog kleiner zijn.
Droog of nat?
De onderzoekers sluiten niet uit dat water een rol speelt bij het ontstaan van de Recurring Slope Lineae. “Maar de duisternis van de grond hangt niet samen met grote hoeveelheden water, hetzij vloeibaar of bevroren,” vertelt onderzoeker Christopher Edwards. Hij benadrukt dat echter niet kan worden uitgesloten dat volledig droge mechanismen aan het ontstaan van de RSL ten grondslag liggen.
Het nieuwe onderzoek veegt het eerdere onderzoek dat stelde dat de RSL rijk waren aan gehydrateerde zoutmineralen niet van tafel, zo benadrukken de onderzoekers. “Je kunt gehydrateerd zout hebben, zonder genoeg water te hebben om de ruimtes tussen deeltjes te vullen,” legt Edwards uit. “Zouten kunnen gehydrateerd raken door waterdamp uit de atmosfeer te trekken, daar heb je dus geen ondergrondse waterbron voor nodig.” En daarmee zijn de donkere strepen op het oppervlak van Mars dus eigenlijk weer het mysterie dat ze sinds hun ontdekking in 2011 waren. Nog altijd weten we niet waardoor de donkere strepen ontstaan en weer verdwijnen. Stromend water lijkt in ieder geval niet zo’n grote – of zelfs helemaal geen – rol te spelen.
