Triceratops: een niet te onderschatten dino

De Triceratops is een indrukwekkende dino die het soms zelfs van een T. rex won. Tijd om het beest eens te bestuderen!

De Triceratops is misschien niet zo beroemd als de T. rex, maar dit dinosaurussengeslacht is voor veel mensen toch zeker geen onbekende. De beesten zijn namelijk een opvallende verschijning in de geschiedenis van onze planeet. Met indrukwekkende hoorns op de kop en hun bijzonder robuuste bouw waren het ooit organismen om rekening met te houden of zelfs voor op de loop te gaan.

Resten
De eerste restanten van de Triceratops werden aan het eind van de negentiende eeuw ontdekt in de VS. En ook na die tijd werden in het noorden van Amerika regelmatig (delen) van Triceratops teruggevonden.

Hoorn
De Triceratops heeft zijn naam te danken aan de hoorns op zijn lijf. Triceratops betekent letterlijk zoiets als ‘gezicht met drie hoorns’. De dinosaurussen uit dit geslacht hadden een hoorn op hun neus en twee op de kop. Hoewel dit de meest kenmerkende eigenschappen van de Triceratops zijn, is nog altijd onduidelijk waar de hoorns voor dienden. Sommige wetenschappers denken dat de dino’s de hoorns gebruikten om te vechten. Anderen vermoeden dat de hoorns daar te zwak voor waren en eerder dienst deden als machtsvertoon.

Foto: Daderot (via Wikimedia Commons).

Indrukwekkend
En het moet worden toegegeven: mede dankzij die hoorns waren de dino’s uit dit geslacht een indrukwekkende verschijning. Naast de drie hoorns had de dinosaurus in zijn nek ook nog een enorm schild dat één van zijn kwetsbaarste lichaamsdelen (de hals) beschermde. Daar komt nog eens bij dat dinosaurus vrij groot was: het beest kon wel drie meter hoog en negen meter lang worden en woog al snel zo’n 5000 kilo.

T. rex versus Triceratops
De dinosaurussen uit dit geslacht stierven ongeveer 65 miljoen jaar geleden uit en leefden dus in dezelfde tijd als de T. rex. En dat roept een interessante vraag op. Vochten deze indrukwekkende dieren met de gigantische T. rex? Een bijzondere vondst wijst erop van wel. Wetenschappers hebben de resten van een Triceratops teruggevonden en de hoorn die zich links op de kop bevindt, is zwaar beschadigd. De T. rex zou deze hoorn ernstig hebben toegetakeld. Hiermee ontnam hij zijn prooi één van de manieren waarop deze zichzelf kon verdedigen. Toch wil dat niet zeggen dat de Triceratops geen schijn van kans meer maakte. Het beest had nog meer scherpe hoorns. En inderdaad: de Triceratops trok aan het langste eind. De gevonden resten wijzen er namelijk op dat de schade aan de hoorn zich herstelde. Het bewijs dat de Triceratops het gevecht overleefde. Mogelijk zag de T. rex ook wel in dat hij deze strijd niet zou gaan winnen en koos hij het hazenpad. Of misschien liet Triceratops de dino eerst nog even voelen dat hij ook met zijn twee overgebleven hoorns tot heel wat in staat was. We weten het niet. Maar één ding staat vast. De Triceratops was zelfs voor de giganten uit die tijd een factor om rekening met te houden.

Een vergelijking tussen de Tyrannosaurus rex (blauw), de Triceratops horridus (groen) en de mens (zwart). Afbeelding: Kendi çalışmam / Oktaytanhu.

Kudde
Daar komt nog eens bij dat een (jonge) Triceratops er hoogstwaarschijnlijk niet zo snel alleen voor kwam te staan. Wetenschappers zijn er tamelijk zeker van dat deze dinosaurussen in kuddes leefden. Hoe weten we dat? Enkele jaren geleden troffen wetenschappers drie jonge dino’s uit het geslacht Triceratops bij elkaar aan. De dinosaurussen legden het loodje tijdens een overstroming. Onder andere dinosaurussoorten is het zeker niet ongewoon dat jonge dino’s samen leven en reizen. Deze vondst wijst erop dat ook jonge Triceratops dat deden. Mogelijk deden ze het omdat het veiliger was. Toch wil dat niet zeggen dat de Triceratops alleen maar in kuddes rondhing. Wetenschappers vermoeden dat ze soms ook wel eens alleen op weg gingen.

Planteneter
Hoewel het niet verstandig was om ruzie te krijgen met een Triceratops hadden de meeste dieren weinig van de flinke dinosaurus te vrezen. In tegenstelling tot de T. rex was de Triceratops geen vleeseter. De dinosaurus hield het bij planten.

Foto: ssr ist4u (via Wikimedia Commons).

Zoals gezegd legde de laatste Triceratops ongeveer 65 miljoen jaar geleden het loodje. Een meteorietinslag zou de oorzaak zijn geweest van het uitsterven van de gigant. De meteorietinslag maakte een einde aan de tijd van de dinosaurussen. En opvallend genoeg wijst op dit moment alles erop dat niet een gigant als de T. rex, maar de Triceratops het zelfs na die catastrofe het langste volhield. In juli vonden wetenschappers naar eigen zeggen de jongste dinosaurus ooit. En dat was een Triceratops. Vooralsnog betekent dat dat de Triceratops het het na de massa-extinctie het langst op aarde heeft volgehouden. Op basis van het levensverhaal van de Triceratops kunnen we dan ook wel concluderen dat het beest ‘een taaie’ was. En misschien zelfs nog wel een tikje indrukwekkender dan de machtige T. rex

Bronmateriaal

"Triceratops" - TUdelft.nl
"Was Triceratops a social animal?" - AMNH.org
Boek: Tyrannosaurus rex, the tyrant king. Door: Peter L. Larson en Kenneth Carpenter.
"The youngest dinosaur fragment yet?" - Nature.com
Boek: Tyrannosaurus rex, the tyrant king. Door: Peter L. Larson en Kenneth Carpenter.
Boek: New perspectives on horned dinosaurs. Door: Michael J. Ryan, e.a.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door mulf (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd