Twee superaardes ontdekt rond nabije ster

De superaardes zijn geknipt voor vervolgonderzoek waarbij wetenschappers – op zoek naar sporen van leven – hun atmosferen uitpluizen.

Op slechts 11 lichtjaar afstand van de aarde bevindt zich de ster Gliese 887. En rond die ster hebben onderzoekers twee superaardes ontdekt: Gliese 887b en Gliese 887c.

Rotsachtig en leefbaar
De planeten zijn groter dan de aarde en hoogstwaarschijnlijk rotsachtig. De planeten lijken zich bovendien in de leefbare zone te bevinden. Dit is een zone rond de ster waarin de temperatuur hoog genoeg is om te voorkomen dat eventueel vloeibaar water op het oppervlak van de superaardes bevriest, maar ook weer niet zo hoog dat het water verdampt. In andere woorden: de superaardes zouden vloeibaar water – een belangrijk ingrediënt voor leven zoals wij dat kennen – kunnen herbergen.

De twee planeten doen er slechts 9,3 en 21,8 dagen over om een rondje rond hun moederster te voltooien. En daarmee staan ze dus veel dichter bij hun ster dan de aarde bij de zon staat. Dat de twee planeten zich toch in de leefbare zone bevinden, komt doordat de ster Gliese 887 veel kleiner en zwakker is, waardoor de leefbare zone dus dichter bij de ster te vinden is.

Alleen maar goed nieuws
Het onderzoek wijst verder uit dat de ster Gliese 887 weinig zonnevlekken kent en dus aanzienlijk minder actief is dan onze eigen moederster. Dat is goed nieuws. Want als de ster net zo actief zou zijn als de onze, zou deze waarschijnlijk een krachtige stellaire wind genereren die de atmosfeer van de superaardes flink zou aantasten of zelfs compleet zou doen verdwijnen. Het feit dat de ster zich kalm houdt, wijst er dan ook op dat de superaardes nog een atmosfeer hebben (mogelijk zelfs eentje die dikker is dan die van de aarde) en dus leefbaar kunnen zijn. Daarnaast tonen de onderzoekers aan dat de helderheid van Gliese 887 vrijwel constant is. En dat maakt het weer veel gemakkelijker om de atmosferen van de superaardes te detecteren en uit te pluizen. Daarmee zijn Gliese 887b en -c dan ook geknipt voor vervolgonderzoek met behulp van de ruimtetelescoop James Webb (zie kader). “Deze planeten lenen zich het best voor gedetailleerder onderzoek, en het zoeken naar leven buiten ons zonnestelsel,” aldus onderzoeker Sandra Jeffers.

James Webb wordt gezien als de opvolger van ruimtetelescoop Hubble en is de krachtigste ruimtetelescoop die tot op heden is gebouwd. Naar verwachting gaat de telescoop een grote rol spelen in de zoektocht naar leven. Zo kunnen astronomen met de telescoop de atmosferen van planeten buiten ons zonnestelsel uitpluizen en nagaan of daarin elementen te vinden zijn die wijzen op de aanwezigheid van leven. Helaas is op dit moment nog onduidelijk wanneer James Webb de lucht ingaat. De lancering is namelijk al heel wat keren uitgesteld. Gehoopt werd dat de lancering ergens in het voorjaar van 2021 mogelijk zou zijn. Maar mede door het coronavirus – waardoor de werkzaamheden aan de telescoop stil kwamen te liggen – lijkt uitstel opnieuw onvermijdelijk. NASA hoopt echter dat de telescoop – die al zo’n 9,7 miljard dollar heeft gekost en daarmee 95 procent duurder is uitgevallen dan begroot – toch nog ergens in 2021 gelanceerd kan worden.

Jeffers en collega’s ontdekten de twee superaardes door de ster Gliese 887 langdurig te monitoren. Ze zochten daarbij specifiek naar kleine wiebelende bewegingen van de ster die erop wijzen dat planeten met hun zwaartekracht aan de ster trekken. Op vergelijkbare wijze werd er – binnen hetzelfde onderzoeksproject, Red Dots genaamd – eerder ook al een planeet rond de dichtstbijzijnde ster Proxima Centauri ontdekt. En ook de kandidaat-planeet Ster van Barnard b – op slechts 6 lichtjaar afstand van de aarde – werd binnen het Red Dots-project ontdekt en door de wiebelende beweging van zijn ster verraden.

Bronmateriaal

"Super-Earths discovered orbiting nearby red dwarf" - Georg-August-Universität Göttingen
Afbeelding bovenaan dit artikel: Mark Garlick

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd