Nieuw onderzoek wijst erop dat we onze honden te danken hebben aan de slordigheid van onze voorouders. Zij lieten hun afval slingeren en daar kwamen wolven op af die op de afvalhopen van deze mensen eigenschappen ontwikkelden die de domesticatie van de eerste honden mogelijk maakten.
Tegenwoordig hebben we wolven en honden. De eerstgenoemden zijn wild. De laatstgenoemden zijn onze beste vriend. Lang was onduidelijk wanneer en waarom de twee soorten zich scheidden. Inmiddels zijn onderzoekers er wel uit dat de hond meer dan 10.000 jaar geleden moet zijn ontstaan. Maar hoe dan? Zochten mensen jonge wolfjes op en temden deze? Of kwamen de wolven misschien naar de mensen? Een nieuw onderzoek wijst erop dat het laatste het geval was. De wolven zochten de mensen op, omdat ze graag zochten naar voedsel in het afval dat de eerste boeren achterlieten.
Genomen
De onderzoekers bestudeerden het genoom van een groot aantal wolven en honden en gingen op zoek naar verschillen. Al snel vonden ze grote verschillen tussen de spijsverteringsstelsels van honden en wolven. De genen van honden verraadden dat de dieren zich in het verleden hadden aangepast aan een nieuw dieet. Een dieet dat veel meer zetmeel bevatte dan dat van wolven.
Afval
Zetmeel komt veelvuldig in ons voedsel voor. Wanneer honden het binnenkrijgen, wordt het afgebroken tot suiker. “Wat opvallend was, was dat het genoom van de hond vele malen meer kopieën van het gen bevat dat verantwoordelijk is voor één van de eerste stappen die het spijsverteringsstelsel van honden moet nemen om zetmeel af te breken,” vertelt onderzoeker Erik Axelsson. “Onze resultaten laten zien dat het voor de overlevingskansen van de eerste honden van cruciaal belang was dat ze in staat waren om te leven van voedsel dat grotendeels uit groenten bestond, zoals knolgewassen en granen. Dat wijst erop dat de domesticatie van honden samenhangt met de ontwikkeling van de landbouw en dat de eerste stappen in de ontwikkeling van de honden op de afvalhopen van de eerste nederzettingen plaatsvond.”
Mensen
Het bestuderen van het genoom van honden is niet alleen interessant voor wie meer te weten wil komen over de evolutie van onze viervoeter. De onderzoekers wijzen erop dat de aanpassingen die ze nu in honden hebben gevonden, ook in mensen zijn aangetroffen. Ook onze voorouders moesten een aantal aanpassingen ondergaan alvorens ze met zetmeel overweg konden. Het laat zien dat de evolutie van honden en mensen op sommige punten hand in hand gaat. Door te kijken naar de genetische veranderingen die honden tijdens hun evolutie zijn ondergaan, kunnen we dan ook meer te weten komen over de aanpassingen die onze voorouders moesten ondergaan om te leren omgaan met hun omgeving.
Overigens moesten de wolven natuurlijk wel meer veranderingen ondergaan, wilden ze onze beste vriend worden. Uit het onderzoek van de wetenschappers blijkt dat niet alleen het spijsverteringskanaal van honden anders is dan dat van wolven. Ook genen die betrokken zijn bij de ontwikkeling en functies van het brein zijn anders. “Dat laat zien dat zowel een verandering in gedrag als een verandering in dieet nodig was om honden zich te laten aanpassen aan een leven dicht bij mensen,” concludeert onderzoeker Kerstin Lindblad-Toh. Het volledige onderzoek is terug te vinden in het blad Nature.
