Van Neanderthalers geërfd gen maakt vrouwen vruchtbaarder

Europese vrouwen met dit gen krijgen minder vaak miskramen en meer kinderen.

We weten al jaren dat moderne mensen en Neanderthalers geruime tijd zij-aan-zij leefden. En het soms zelfs zo goed klikte tussen de twee soorten dat zij de lakens deelden. De gevolgen daarvan zijn nog altijd terug te vinden in ons genoom. Daar bevinden zich namelijk tot op de dag van vandaag genvarianten die we van de Neanderthalers geërfd hebben.

Functie
Van veel van deze genen is nog niet precies bekend welke invloed ze op het functioneren van ons lichaam hebben. Maar onderzoekers zijn druk bezig om dat uit te zoeken. Van veel van de genen wordt – aangezien ze tienduizenden jaren op rij van generatie op generatie zijn overgedragen – wel vermoed dat ze linksom of rechtsom een positief effect hebben. Maar hoe dat precies zit? Dat is in veel gevallen nog niet zo gemakkelijk vast te stellen.

Toch is het onderzoekers van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology en het Karolinska Institute nu gelukt om de functie van één zo’n Neanderthaler-genvariant heel nauwkeurig vast te stellen. En de betreffende genvariant blijkt een positief effect te hebben op de vruchtbaarheid van de vrouw. Dat is te lezen in het blad Molecular Biology and Evolution.

Het onderzoek
De onderzoekers bestudeerden het genoom en de persoonlijke gegevens van meer dan 450.000 mensen, waaronder 244.000 vrouwen, woonachtig in Europa. Maar liefst één van op de drie vrouwen bleek de betreffende genvariant van Neanderthalers te bezitten.

Receptoren
“Mensen met deze variant hebben meer progesteronreceptoren,” zo legt onderzoeker Hugo Zeberg aan Scientias.nl uit. Progesteron is een geslachtshormoon dat een belangrijke rol speelt in de menstruatiecyclus en zwangerschap. “Het bereidt de baarmoeder voor op de innesteling van de bevruchte eicel en de concentratie ervan neemt na de ovulatie sterk toe,” vertelt Zeberg. Doordat vrouwen met de Neanderthaler-genvariant meer progesteronreceptoren bezitten, zijn ze gevoeliger voor dit hormoon. En zo is dit Neanderthaler-gen op een positieve manier van invloed op de vruchtbaarheid van de vrouw. “Progesteron beschermt tegen miskramen en bloedingen aan het begin van de zwangerschap.” De vrouwen die deze genvariant bezaten, bleken aan het begin van hun zwangerschappen inderdaad minder vaak te bloeden. Ook kregen ze minder vaak miskramen en hadden ze over het algemeen meer kinderen.

Veelvoorkomend
Wat volgens Zeberg met name heel verrassend is, is dat maar liefst één op de drie vrouwen de betreffende Neanderthaler-genvariant bleek te bezitten. “Dat is best veel. Normaal gesproken zie je dat Neanderthaler-genvarianten maar onder 1 tot 2 procent van de populatie voorkomen.” Dat zoveel vrouwen deze genvariant bezitten, is waarschijnlijk te herleiden naar het positieve effect dat de variant op de vruchtbaarheid heeft.

Volgens Zeberg is het onderzoek naar het effect dat Neanderthaler-genen op ons moderne mensen hebben, van groot belang. “We leren zo meer over onze evolutie en wat het betekent om mens te zijn. Ondertussen is het ook nog eens heel leuk om te doen.” Voor nu onderschrijft de studie van Zeberg en collega’s in ieder geval wat al langer vermoed werd. “Namelijk dat in ieder geval een stukje van de erfenis van onze interactie met de Neanderthalers een voordelig effect heeft.”

Bronmateriaal

"Women with Neandertal gene give birth to more children" - MPG
Interview met Hugo Zeberg
Afbeelding bovenaan dit artikel: Khusen Rustamov from Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd