Net als hedendaagse familieleden zoals de krokodil, gingen velociraptors veel liever alleen op pad.
Velociraptors met hun grijpgrage klauwen werden in één klap wereldberoemd door de blockbuster-film Jurassic Park uit 1993. In de film worden ze afgebeeld als zeer intelligente roofdieren die in groepsverband op grote prooien jagen. Maar hoe waarheidsgetrouw is dit eigenlijk?
Groepen
Hoewel algemeen aanvaard, is het bewijs dat velociraptors in groepen joegen relatief zwak. “Raptors worden vaak afgeschilderd als jagers die in roedels zoals wolven achter een prooi aan zitten,” vertelt onderzoeker Joseph Frederickson. “Het bewijs voor dit gedrag is echter niet helemaal overtuigend. Het probleem met dit idee is dat nog levende familieleden van de dino’s meestal niet in groepen jagen en zelden achter prooien aanzitten die groter zijn dan zijzelf.”
Niet bewaard
Het is echter nog niet zo eenvoudig om te achterhalen hoe de velociraptors joegen. “Dit gedrag blijft niet bewaard in fossielen, dus we kunnen niet direct controleren of de dieren samenwerkten of niet,” zegt Frederickson. “Aangezien we deze dinosauriërs ook niet meer in levende lijve kunnen zien jagen, moeten we indirecte methoden gebruiken om hun gedrag te achterhalen.”
Nieuwe theorie
Ondanks deze uitdaging zijn de onderzoekers er in de nieuwe studie toch in geslaagd om na te gaan of velociraptors wel, of juist niet in roedels joegen. Hiervoor bogen de onderzoekers zich over de tanden van de dino. “We stellen in deze studie voor dat er een verband bestaat tussen jagen in groepen en het dieet van de dieren terwijl ze opgroeien,” legt Frederickson uit. Waarom? Neem bijvoorbeeld de komodovaraan. Jonge komodovaranen lopen het risico om door volwassenen te worden opgepeuzeld. Daarom zoeken ze vaak hun toevlucht in bomen. Hier is een schat aan voedsel te vinden waar hun volwassen ouders die op de grond leven niet bij kunnen. Dieren die in groepen jagen vertonen over het algemeen deze voedingsdiversiteit niet. “Als we dus het dieet van jonge raptors naast die van oudere raptors kunnen leggen, kunnen we bepalen of ze wel of niet in groepen joegen,” aldus Frederickson.
Tanden
De onderzoekers besloten zich over de tanden van de raptor deinonychus te buigen. Deze dinosaurus maakte ongeveer 115 tot 108 miljoen jaar geleden tijdens het Krijt Noord-Amerika onveilig. “We gebruikten stabiele isotopen van koolstof en zuurstof om erachter te komen wat ze aten en dronken,” zegt Frederickson. “We bestudeerden ook de krokodil en een herbivoren dinosaurus uit hetzelfde geologische tijdperk.”
Door de kleinste en grootste tanden met elkaar te vergelijken, ontdekten de onderzoekers in krokodilachtigen uit het Krijt – net als de hedendaagse soorten – een verschil in voeding. Dit betekent dat naarmate deze dieren opgroeien, ze hun dieet aanpassen. “Dit is wat we verwachten bij een dier dat geen voedsel krijgt van zijn ouders,” vertelt Frederickson. “We zien dezelfde trend bij raptors. De kleinste en grootste tanden vertonen niet dezelfde waarden van koolstof isotopen, wat aangeeft dat ze verschillend voedsel nuttigden. Dit betekent dat de jongen niet door volwassenen werden gevoed. En dat is waarom we denken dat Jurassic Park het bij het verkeerde eind heeft.”
Velociraptors joegen dus waarschijnlijk helemaal niet in groepsverband, maar gingen er alleen opuit, vergelijkbaar met komodovaranen en krokodillen. Het betekent niet dat ze nooit hetzelfde dier aanvielen, maar de samenwerking tussen soortgenoten was waarschijnlijk beperkt. Toch heeft de befaamde film van Steven Spielberg het niet op alle vlakken fout. In de film wordt de roofzuchtige T.rex namelijk afgebeeld als een gigantische, met schubben bedekte dinosaurus. De filmmakers werden echter een paar jaar later teruggefloten door paleontologen: het bewijs dat veel dinosaurussen bedekt waren met veren, stapelde zich op. En het vermoeden dat ook T. rex een verenpak had, werd steeds sterker. Maar hoewel het lijf van de voorouders van de tyrannosaurussen wel grotendeels met veren bedekt was, wijst onderzoek uit dat de grote tyrannosaurusen – waaronder T. rex – die veren gedurende hun evolutie toch weer hebben ingeruild voor schubben.
