Verklaring gevonden voor de vreemde banen van sommige exoplaneten

De bevindingen hebben mogelijk consequenties voor de zoektocht naar aardachtige planeten.

Onderzoekers proberen al voor bijna tien jaar een verklaring te vinden voor de vreemde baan die veel planeten buiten ons zonnestelsel lijken te hebben. De banen van de planeten liggen bijna onnatuurlijk ver uit elkaar, alsof ze door een onbekend mechanisme uit elkaar gedreven worden. Maar door wat wordt dit veroorzaakt? De onderzoekers lijken daar nu eindelijk achter te zijn gekomen.

Superaardes
Planetenjager Kepler onthulde dat ongeveer 30 % van de sterren vergelijkbaar met onze zon superaardes herbergen. Een superaarde is een rotsachtige planeet met een massa groter dan die van de Aarde maar kleiner dan die van Uranus of Neptunus en met een vast oppervlak. Deze planeten hebben bijna cirkelvormige banen en hebben minder dan 100 dagen nodig om rond hun ster te cirkelen. Maar vreemd genoeg lijken een boel van deze planeten banen te hebben die net buiten de natuurlijke stabiliteit liggen.

Polen
De onderzoekers zeggen een mogelijk antwoord te hebben gevonden. Zo stellen ze dat waarschijnlijk ook de polen van de planeten in grote mate gekanteld zijn en dus een schuine rotatie-as hebben. “Wanneer planeten een grote axiale variatie hebben, is hun getijdenkracht veel sterker dan bij planeten die dit niet hebben,” legt onderzoeker Sarah Millholland uit. “En dit zorgt ervoor dat planeten als het ware uit elkaar worden geduwd.”

Exoplaneten zijn eigenlijk net tollen die rond een moederster draaien. Afbeelding: NASA/JPL-Caltech, Sarah Millholland

Aardachtige planeten
De bevinding zou een grote invloed kunnen hebben bij het zoeken naar aardachtige planeten. Zo staat ook de rotatie-as van de aarde niet loodrecht op het vlak van haar baan rond de zon. Zonder deze schuine stand, zouden er op aarde geen seizoenen mogelijk zijn en zouden we dus altijd hetzelfde klimaat hebben. Ook volgens onderzoeker Gregory Laughlin bestaat er een direct verband tussen overhellende exoplaneten en hun fysieke kenmerken. “Het heeft invloed op bijvoorbeeld het klimaat, het weer en andere wereldwijde circulaties op de planeet,” stelt hij. “De seizoenen op een planeet met een grote axiale variatie zijn bijvoorbeeld veel extremer dan die op een goed uitgelijnde planeet.”

De twee onderzoekers zijn ondertussen al begonnen aan een vervolgonderzoek. Zo willen ze te weten komen hoe deze exoplaneten reageren op grote axiale variaties over tijd.

Bronmateriaal

"The case of the over-tilting exoplanets" - Yale

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA/JPL-Caltech, Sarah Millholland

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd