Verrassing: ook andere satellietstelsels blijken keurig geordend te zijn

De observaties zijn in strijd met het standaard kosmologisch model dat onder meer uitgaat van het bestaan van donkere materie.

Van satellietstelsels werd altijd gedacht dat ze in een wirwar rond grote sterrenstelsels voorkomen, als bijen die rond een korf vliegen. Maar die bevinding wordt nu in twijfel getrokken. Onderzoekers hebben namelijk in een nieuwe studie ontdekt dat de satellietstelsels rond Centaurus A – een lensvormig sterrenstelsels dat zo’n 13 miljoen lichtjaren van de aarde verwijderd is – in een mooi plat vlak cirkelen.

Wat is een satellietstelsel?

Een satellietstelsel is een klein sterrenstelsel dat zich aan een veel groter sterrenstelsel heeft vastgeklampt. In tegenstelling tot dit grote sterrenstelsel is het satellietstelsel er niet in geslaagd om heel veel sterren te vormen. Het satellietstelsel bestaat dan ook niet grotendeels uit sterren, maar uit donkere materie.

Buitenbeentjes
En dit is een interessante ontdekking. Tot nu toe werd gedacht dat satellietstelsels alleen in een keurige volgorde rond de Melkweg en het naburige Andromeda cirkelen. “Het standaard kosmologisch model deed astronomen geloven dat deze twee best bestudeerde sterrenstelsels de buitenbeentjes waren,” zegt onderzoeker Helmut Jerjen. “Maar nu lijkt het erop dat onze Melkweg en Andromeda toch normale sterrenstelsels blijken te zijn.” De draaiende pannenkoekachtige systemen van satellietstelsels komen vaker voor dan wetenschappers hadden verwacht.

Ontmoeting
Maar hoe ontstaan deze satellietstelsels? De meeste grote sterrenstelsels in het heelal ontmoeten waarschijnlijk minstens één keer in hun leven een ander sterrenstelsel, of smelten met een ander sterrenstelsel samen. “De ronddraaiende satellietstelsels zouden zich tijdens deze interacties kunnen hebben gevormd,” zegt onderzoeker Oliver Müller. “In dit scenario zouden de stelsels geen donkere materie moeten hebben.”

“De ronddraaiende satellietstelsels zouden zich tijdens deze interacties kunnen hebben gevormd”

Melkweg
Het meest bekende satellietstelsel rond de Melkweg zijn de Magelhaense wolken. Deze zijn met het blote oog zichtbaar vanaf het zuidelijke halfrond. “Wetenschappers hebben in de buurt van de Melkweg bijna 50 mogelijke satellietstelsels waargenomen,” zegt Jerjen. “De meeste daarvan bevinden zich in een plat vlak dat rond het grotere sterrenstelsel heen draait.” Opvallend is dat ditzelfde fenomeen nu dus ook waargenomen is rond Centaurus A.

Dat deze satellietstelsels in één richting rondom een groter sterrenstelsel heen draaien is een fenomeen waar onze huidige kosmologische modellen erg mee worstelen. Dit onderzoek heeft daardoor grote gevolgen voor toekomstige studies.

Bronmateriaal

"New study challenges popular theory about dwarf galaxies" - Australian National University

Afbeelding bovenaan dit artikel: ANY SkyMapper

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd