Very Large Telescope kiekt de stellaire kraamkamer van de Grote Magelhaense Wolk

Op de foto pronkt ook een bijzondere jet die door een jonge ster wordt uitgezonden.

ESO’s Very Large Telescope heeft een spectaculaire foto afgeleverd van de Grote Magelhaense Wolk. De foto geeft ons een inkijkje in een prachtig gebied waar nieuwe sterren het levenslicht zien. Deze nevel, die kortweg N 180B wordt genoemd, valt vooral op door de prachtige kleuren. En dankij de kleine hoeveelheid stof worden de complexe details van deze stellaire kraamkamer zichtbaar.

Reusachtige bel
De kraamkamer bestaat uit interstellaire wolken van geïoniseerde waterstof. Net geboren zware sterren zijn hier verantwoordelijk voor de ionisatie van het omringende gas. Dit zorgt voor het prachtige schouwspel zoals op de foto te zien is. De karakteristieke vorm van N 180B bestaat uit een reusachtige bel van geïoniseerde waterstof, omgeven door vier kleinere bellen.

De stellaire kraamkamer van de Grote Magelhaense Wolk. De foto is gemaakt door het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van de Very Large Telescope van ESO. Afbeelding: ESO, A McLeod et al.

Bijzondere jet
Naast de prachtige kraamkamer, is er nog iets bijzonders op de foto te zien. Diep in de gloeiende wolk heeft het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) namelijk een jet ontdekt. Deze jet – die kortweg HH 1177 wordt genoemd – wordt uitgezonden door een pas geboren ster, die twaalf keer de massa van onze zon heeft. HH 1177 is op de foto goed te aanschouwen. Uitzonderlijk; omdat dergelijke jets meestal door hun stoffige omgeving verdoezeld worden. Hierdoor kunnen ze alleen gedetecteerd worden op infrarood- of radiogolflengten door telescopen zoals ALMA. De relatief stofvrije omgeving van de Grote Magelhaense Wolk maakte het echter mogelijk om de jet te observeren bij zichtbare golflengten. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is dit een van de langste jets van dit type die ooit zijn waargenomen.

De jet HH 1177 uitgezonden door een jonge ster. Afbeelding: ESO, A McLeod et al.

Levensfase
De jet geeft meer inzicht in de vroege levensfasen van sterren. Na bestudering van de jet blijkt dat deze naar het uiteinde toe nauwelijks breder wordt. Jets zoals deze houden verband met de accretieschijf van een ster – een schijf rond een hemellichaam waarin gas en stof uit de omgeving zich ophoopt – en kunnen licht werpen op de manier waarop jonge sterren materie verzamelen. Astronomen hebben ontdekt dat zowel zware als lichte sterren jets zoals HH 1177 uitstoten. Omdat ze dat allemaal zo goed als op dezelfde manier doen, betekent dit dat ook de vorming van zware en lichte sterren op vergelijkbare wijze verloopt.

De Grote Magelhaense Wolk is het helderste satellietstelsel rond de Melkweg en ligt ongeveer 163.000 lichtjaren van de aarde vandaan. Het enorme stervormingsgebied strekt zich over zo’n 14.000 lichtjaar uit. De wolk is vrij chaotisch; waarschijnlijk door interactie met de – naar kosmische begrippen – nabijgelegen Melkweg en Kleine Magelhaense Wolk.

Bronmateriaal

"Bellen van gloednieuwe sterren" - ESO

Afbeelding bovenaan dit artikel: ESO, A McLeod et al.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd