Wetenschappers hebben voor het eerst zeer nauwkeurig de rotaties en hellingshoek van de as van een verre zonachtige ster vastgesteld. Op basis van hun metingen kunnen ze ook concluderen dat de ster hoogstwaarschijnlijk vergezeld wordt door een planeet en niet – zoals eerder werd gedacht – door een andere ster.
In zonachtige sterren stijgt hete plasma vanuit de kern naar het oppervlak, om daar af te koelen en weer te dalen. Dit proces creëert geluidsgolven in het binnenste van de zon, waardoor deze trilt zoals ook een bel kan trillen. Wetenschappers hebben die trillingen nu gebruikt om meer over de ster HD52265 te weten te komen.
Rotatie
De onderzoekers bestudeerden de trillingen van de ster 117 dagen onafgebroken en konden zo onder meer meer te weten komen over de rotatie van de ster. “De rotatie van de ster laat sporen na in de frequentie waarmee de ster vibreert,” legt onderzoeker Laurent Gizon uit. Geluidsgolven die met de rotatie meebewegen, reizen sneller dan golven die tegen de rotatie in bewegen. Verschillen in de frequentie van geluidsgolven kunnen wetenschappers dus meer vertellen over de rotaties in de ster.
Planeet
Maar de rotaties kunnen ons niet alleen meer vertellen over de ster. Wetenschappers weten al meer dan tien jaar dat HD52265 niet alleen is. De ster wiebelt en dat wijst erop dat deze vergezeld wordt door een tweede hemellichaam: HD52265b. “Er was echter onduidelijkheid over of dit een bruine dwerg of een exoplaneet was,” vertelt onderzoeker Thorsten Stahn. “Want de massa van HD52265b was niet bekend.” Om de exacte massa van het hemellichaam vast te stellen, moeten onderzoekers de hellingshoek van de baan van het hemellichaam weten. Op basis van de trillingen in de ster konden de onderzoekers de hellingshoek van de as van de ster vaststellen en dus ook de hellingshoek van de baan van het tweede hemellichaam, want deze is daaraan gelijk. “Onze resultaten laten zien dat HD52265b een massa heeft die vergelijkbaar is met 1,85 keer de massa van Jupiter en daarmee is uitgesloten dat het om een bruine dwergster gaat.” In plaats daarvan gaat het om een gigantische planeet.
Het onderzoek van de wetenschappers – dat verschenen is in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences – verraadt dat de astroseismologie (de wetenschap die zich richt op trillingen van sterren) ons veel meer over sterren kan vertellen. En dat niet alleen: dankzij deze tak van sport kunnen we ook meer te weten komen over hemellichamen in de nabijheid van de sterren.
