VIDI-beurs brengt onder meer super-GPS iets dichterbij

Gisteren heeft de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek zo’n 75 miljoen euro verspreidt onder 94 veelbelovende wetenschappers en hun onderzoeken. Wij spraken met twee van hen!

Er waren meer dan 650 wetenschappers die naar de zogenoemde VIDI-financiering dingden, maar uiteindelijk waren er slechts 94 die hem kregen. Onder die 94 bevinden zich Steven van de Walle, professor aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en Jeroen Koelemeij, doctor aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Over de VIDI-financiering

De VIDI-financiering is bedoeld voor wetenschappers die een aantal jaren geleden al gepromoveerd zijn en reeds succesvol onderzoek hebben verricht. Heel concreet behoren de wetenschappers die de financiering krijgen tot de twintig procent van de onderzoekers die zich aan de top van de Nederlandse wetenschap bevinden. Met het geld (een bedrag dat op kan lopen tot 800.000 euro) kunnen deze onderzoekers vijf jaar lang onderzoek doen.

Straffe competitie
De toewijzing van een VIDI-financiering is niet alleen een grote eer, maar stelt onderzoekers ook in staat om hun stuk voor stuk interessante studies nog zeker vijf jaar voort te zetten. De vreugde was dan ook groot toen Van de Walle en Koelemeij hoorden dat ze de financiering hadden verkregen. “Ik was blij en opgelucht,” vertelt Koelemeij. “Het voelde toch wel een beetje alsof ik de loterij had gewonnen. In verhouding tot het aantal beschikbare beurzen was het aantal aanvragen dit jaar extra hoog en van andere collega’s wist ik dat ze heel goede voorstellen hadden ingediend. Vrij straffe competitie dus.” Ook Van de Walle ervoer het zo. “Ik was blij en toch enigszins verrast, want ik had het niet meer verwacht. Zeker niet nadat ik een aantal van mijn tegenkandidaten met een ijzersterk CV had ontmoet.”

Wat te doen met zoveel geld?
Koelemeij kreeg de beurs voor een onderzoek naar super-GPS. “Een groot deel van het geld zal opgaan aan laserapparatuur en aan speciale onderdelen voor een zogeheten optische klok,” legt Koelemeij uit. “Deze klok is gebaseerd op extreem nauwkeurige trillingen in een enkel aluminium-ion, dat we met elektrische velden in een vacuüm opsluiten en met lasers tot het absolute nulpunt afkoelen (-273,15 graden Celsius). Weer andere lasers zorgen dan vervolgens voor transport van de klokfrequentie door optische glasvezels. Dit alles moet worden opgebouwd en getest, en ik ben dan ook druk op zoek naar een handige promovendus die ik ook van het geld kan aanstellen.” Van de Walle gebruikt de beurs om onderzoek te doen naar het vertrouwen dat ambtenaren wel of niet in de burger hebben. “Ik zal twee assistenten in opleiding en een postdoc aanwerven.”

Hoe werkt het?

Wat hebben de onderzoekers er precies voor moeten doen om voor de beurs in aanmerking te komen? We vroegen het Van de Walle. “Ik heb in augustus en september vorig jaar een tweetal weken uitgetrokken om het voorstel te schrijven. Er volgde een interview in maart. Mijn onderzoeksthema ligt in het verlengde van eerder onderzoek, maar de onderzoeksvraag is omgedraaid. Ik bestudeerde al vertrouwen van burgers in de overheid; met mijn vidi-project bestudeer ik vertrouwen van de overheid in burgers.”

Ambtenaren
De twee onderzoekers staan vanzelfsprekend te springen om te beginnen met hun werk. Van de Walle zal zich de komende jaren vooral veel tussen ambtenaren begeven. Hij hoopt zo te achterhalen waarom ambtenaren burgers vertrouwen of wantrouwen. “Heeft het te maken met hun persoonlijkheid, met eerdere ervaringen, of hangt het af van de specifieke situatie. Daarnaast kijken we naar het effect van de organisatie waarbinnen iemand werkt (als je collega’s wantrouwend zijn, word je dat dan zelf ook?); en naar de rol van socialisatie: klopt het dat een ambtenaar positief en vol goede bedoelingen aan zijn job begint, en geleidelijk aan meer cynisch wordt? Hiervoor willen we een aantal nieuwe, jonge ambtenaren een aantal jaar volgen. In eerste instantie beginnen we met belastingambtenaren, maar dat kan later worden uitgebreid naar andere groepen zoals politie-agenten, medewerkers van sociale diensten, inspecteurs enzovoort.” Het onderzoek is bijzonder belangrijk, zo benadrukt Van de Walle. “Een relatie gebaseerd op wantrouwen leidt tot hoge transactiekosten en vaak tot een escalatie en juridisering van conflicten. Vertrouwen wordt nu bij inspectiediensten en bijvoorbeeld de belastingsdienst naar voren geschoven als leidend principe in de relatie tot de gecontroleerde. Het is onduidelijk of ambtenaren zelf dit wel willen en kunnen. Wantrouwen is namelijk ook een essentieel en vaak nodig element in het werk van deze ambtenaren.”

Ook Koelemeij heeft er zin in. “Met de optische klok en de glasvezel-lasers die we gaan bouwen kun je in feite het hele optische glasvezelnetwerk van dezelfde ‘atoomtijd’ voorzien. Dat is belangrijk voor netwerken zoals de stroomvoorziening en mobiele telecommunicatie. Nu gebeurt dat nog voor een belangrijk deel via de tijdsignalen die door de GPS-satellieten worden uitgezonden. Zo’n netwerk heeft her en der GPS-ontvangers die die tijdsignalen decoderen en hiermee de klokken in de knooppunten in het netwerk synchroniseren. Met SuperGPS willen we precies het omgekeerde doen, namelijk het gehele telecomnetwerk via de glasvezels zelf synchroniseren. Op het glasvezelnet zou je in de toekomst relatief eenvoudig mobiele zendmasten kunnen aansluiten, die GPS-achtige signalen uitzenden die je overal met je mobieltje kunt ontvangen. En waarmee je vervolgens je plaats tot op de decimeter kunt bepalen, zelfs onder omstandigheden waar het huidige GPS niet of onnauwkeurig werkt, zoals binnenshuis of in tunnels. Echt ‘SuperGPS’ dus.”

Bronmateriaal

"NWO kent Vidi's toe aan 94 toponderzoekers" - NWO.nl
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Tax Credits (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd