Zelfs als er in een warmere wereld wel voedsel voorhanden is ligt ondervoeding op de loer, zo waarschuwen onderzoekers.
Dat klimaatverandering een tal van uitdagingen met zich meebrengt, weten we ondertussen allemaal. Denk bijvoorbeeld aan mislukte of kleinere oogsten. Nog niet zo lang geleden lieten onderzoekers bijvoorbeeld weten dat we door klimaatverandering misschien geen Braziliaanse bananen meer kunnen eten. En als meerdere gewassen het af laten weten, kan dit uiteindelijk leiden tot ondervoeding. In een nieuwe studie zijn onderzoekers er echter achter gekomen dat ondervoeding – ingegeven door klimaatverandering – op meer manieren op de loer ligt.
Ondervoeding
Op dit moment wordt het over de hele wereld steeds warmer. En die blootstelling aan hitte kan ook tot ondervoeding leiden, zo waarschuwen de onderzoekers. Het Australische team analyseerden vijftien jaar aan dagelijkse ziekenhuisgegevens in Brazilië. En ze ontdekten dat voor elke graad dat het warmer wordt, het aantal mensen met ondervoeding met 2,5 procent toeneemt. “Het verband tussen de toenemende hitte en ziekenhuisopnames voor ondervoeding was het grootst voor mensen die ouder zijn dan tachtig en die tussen de vijf en negentien jaar zijn,” aldus de onderzoekers. “Zo’n 15,6 procent van de ziekenhuisopnamen door ondervoeding kan worden toegeschreven aan blootstelling aan hitte.”
Vijf manieren
De vraag is natuurlijk waarom mensen in een warmer klimaat eerder ondervoed raken. En ook daar hebben de onderzoekers een antwoord op. Ze wijzen vijf redelijk verrassende manieren aan waarop klimaatverandering ondervoeding in de hand werkt. Zo blijkt dat als het heet is, mensen minder trek hebben in eten en ze minder zin hebben om boodschappen te gaan doen of te koken. Ook zijn mensen eerder geneigd alcohol te nuttigen. Bovendien lukt het minder goed om de lichaamstemperatuur te handhaven. Tevens kan de spijsvertering verslechteren. En dit leidt ertoe dat je eerder ondervoed raakt en met gerelateerde klachten in het ziekenhuis belandt.
Bedreigingen
Het betekent dat naarmate het warmer wordt, er waarschijnlijk veel meer mensen ondervoed zullen raken en dat we de cijfers die hierover gaan eigenlijk moeten herzien. “Geschat wordt dat klimaatverandering de wereldwijde voedselbeschikbaarheid met zo’n 3,2 procent zal terugschroeven,” zo schrijven de onderzoekers. “Tegen 2050 zal dit dus leiden tot ongeveer 30.000 sterfgevallen als gevolg van ondergewicht. Maar het werkelijke effect van klimaatverandering wordt hierdoor onderschat. Meer directe en korte-termijneffecten van de temperatuurstijging worden hierbij namelijk over het hoofd gezien.” Volgens de onderzoekers zullen de gevolgen het beste merkbaar zijn in lage- en middeninkomenslanden.
Aanpakken
De studie, gepubliceerd in het vakblad PLOS Medicine, benadrukt het groeiende probleem van ondervoeding als gevolg van de opwarming van de aarde. Bovendien laat het zien dat klimaatverandering niet alleen ondervoeding in de hand werkt als gevolg van mislukte oogsten, maar dat het ook het vermogen van mensen aantast om zich aan te passen aan de verwachte temperatuurstijgingen. “Wereldwijde inspanningen om het verband tussen klimaatverandering en ondervoeding aan te pakken moeten niet alleen maar gericht zijn op voedselsystemen maar ook op het voorkomen van blootstelling aan extreme hitte, met name onder jongeren en ouderen,” zo concluderen de onderzoekers.
De bevindingen uit de studie laten zien dat klimaatverandering in allerlei verschillende manieren doordringt in ons leven. Bovendien worden de gevolgen ervan steeds duidelijker merkbaar. Dat stelde het WMO eerder dit jaar. In hun uitgebrachte rapport viel te lezen dat de broeikasgasconcentraties op dit moment naar recordhoogte zijn gestegen en naar verwachting in de toekomst nog verder zullen toenemen. En dat terwijl we nu al te maken hebben met een recordhoge zeespiegelstijging, uitzonderlijk hoge land- en oceaantemperaturen en extreem weer. Ook bleek uit het rapport dat het aantal ondervoede mensen in 2017 naar schatting steeg naar 821 miljoen mensen, deels als gevolg van ernstige droogte. En dus zullen we nieuwe manieren moeten bedenken om het succes van oogsten te waarborgen, maar ook om ervoor te zorgen dat mensen zichzelf in een warmer klimaat goed blijven onderhouden.
