Astrofysici van twee Spaanse en Armenische universiteiten hebben een vlamster geobserveerd met een explosief karakter. In minder dan drie minuten werd de ster WX UMa vijftien keer zo helder door een gigantische uitbarsting.
De ster bevindt zich in het sterrenbeeld Grote Beer en bevindt zich op een afstand van ruim vijftien lichtjaar van de aarde. WX UMa is een onderdeel van een binair systeem. Zijn grotere broer is ongeveer honderd keer helderder dan WX UMa. Toch wordt het verschil tussen de twee sterren veel kleiner, wanneer er sprake is van een uitbarsting. Dit gebeurt meerdere keren per jaar, maar nog nooit zagen wetenschappers zo’n krachtige uitbarsting als in 2012.
“In een periode van drie minuten veranderde de ster van spectraaltype M naar B”, zegt astrofysicus Vakhtang Tamazian, professor aan de universiteit van Santiago de Compostela. “Anders gezegd: de oppervlaktetemperatuur steeg van 2.800 kelvin naar circa 18.000 kelvin!” Ter vergelijking: onze zon heeft een stabiele oppervlaktetemperatuur van circa 6.000 kelvin.
Waarom ‘vlamt’ een vlamster?
Vlamsterren als WX UMa kunnen soms honderd keer zo helder worden in een tijdbestek van enkele seconden of minuten. Op één of andere manier ontstaat er een instabiel gebied in de plasma van de ster, waardoor er een turbulentie ontstaat in het magnetisch veld. Vervolgens wordt de energie van het magnetische veld omgezet in kinetische energie. In de bovenste lagen van de atmosfeer van de zon transformeert de kinetische energie in thermische energie. De verhoogde oppervlaktetemperatuur en helderheid van de ster stelt wetenschappers in staat om veranderingen in het spectrum waar te nemen. Toch blijft het nog steeds een mysterie hoe de vlammen exact ontstaan.
Onbekend terrein
Heel veel vlamsterren in onze Melkweg zijn nog niet ontdekt. Vlamsterren zijn namelijk heel erg zwak. Daarom kunnen astronomen alleen vlamsterren observeren op een afstand van maximaal enkele tientallen lichtjaren bij ons vandaan. Met WX UMa hebben wij in ieder geval een bijzonder object in onze buurt.
