Wetenschappers hebben ontdekt dat de vogels die in de omgeving van Tsjernobyl wonen een veel kleiner brein hebben dan soortgenoten in andere delen van de wereld. Dat is het gevolg van straling die bijna 25 jaar geleden vrijkwam tijdens een ongeluk met een kernreactor. De straling hangt nog steeds in het gebied en laat de hersenen van de dieren gemiddeld met vijf procent krimpen.
De onderzoekers vingen 550 vogels en analyseerden de hersenen van de dieren. De oudere vogels hadden over het algemeen grotere hersenen dan de jongen. Gemiddeld hadden de vogels die aan de straling waren blootgesteld een brein dat vijf procent kleiner was dan dat van vogels die nog nooit met de gevaarlijke straling in aanraking waren geweest.
Jonge vogels
De kleinste hersenen behoorden over het algemeen toe aan jonge vogels: dieren die nog geen jaar oud waren. Dat wijst erop dat veel vogels al in de embryonale periode het loodje legden. Hun hersenen waren zo klein dat verdere ontwikkeling onmogelijk was. De vogels die het wel hebben gered, hebben het waarschijnlijk ook niet gemakkelijk. Een kleiner brein wordt geassocieerd met een beperkt cognitief vermogen, oftewel een beperkt vermogen om te onthouden en te leren.
WIST U DAT…
Aanpassing
Het is onduidelijk waarom de hersenen van de vogels zo te lijden hebben onder de straling. Normaal gesproken zijn de dieren in staat om zich aan lastige omgevingsfactoren aan te passen door de grootte van hun organen te veranderen. Maar een aanpassing (in dit geval: verkleining) van de hersenen wordt altijd gezien als een laatste redmiddel. Dat de vogels nabij Tsjernobyl al zover zijn, wijst erop dat de straling een nog grotere invloed heeft op de overige organen dan gedacht.
Vaststaat dat de straling de boosdoener is. Wellicht beschadigt de straling de cellen en moet de vogel alle zeilen bijzetten om de ziekteverschijneselen op afstand te houden. Dat zou ten koste van het brein gaan. Een andere optie is dat de straling een groeistoornis veroorzaakt die alleen de hersenen treft.
