Voor het eerst de nagloed van een ‘gemiste’ gammaflits gespot

De gammaflits was niet waarneembaar op aarde, maar de nagloed – zo’n 25 jaar later – wel.

Onderzoekers hebben met de Karl G. Jansky Very Large Array (VLA) voor het eerst de nagloed van een gammaflits ontdekt. De gammaflits is afkomstig uit een ver sterrenstelsel dat zich op meer dan 280 miljoen lichtjaar van de aarde bevindt. De nagloed is terug te traceren tot 1993 en is sindsdien steeds verder vervaagd. “Wat we hebben gevonden is de radiostraling van de nasleep van een ster-explosie,” zegt onderzoeker Casey Law.

Gammaflits
Een gammaflits is een uitbarsting van hoogenergetische gammastraling. De meeste gammaflitsen zenden twee smalle bundels straling uit in tegenovergestelde richtingen. Als we een gammaflits met een telescoop waarnemen, betekent dit dat een van deze lichtbundels toevallig in onze richting staat. Echter betekent dit ook dat er veel gammaflitsen langs ons heen gaan als ze niet onze kant op staan. En dat laatste is hier het geval. Dat maakt het extra bijzonder dat astronomen de nawee van een ontploffing van een massieve ster hebben ontdekt, terwijl de gammastraling zelf de aarde nooit heeft bereikt.

Deze animatie toont de vermeende gammaflits tussen 1993 en 2017, waarop te zien is dat de radiostraling steeds verder vervaagt. Afbeelding: Law et al., Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Object
De onderzoekers zagen het mysterieuze object terugkomen in verschillende beelden gemaakt door VLA en de Westerbork-telescoop tussen 1993 en 2015. Echter ontdekten ze het object, dat de naam FIRST J1419 + 3940 draagt, pas door een afbeelding uit 1994 te vergelijken met gegevens uit 2017. Het object is afkomstig uit een klein sterrenstelsel, waar veel nieuwe sterren worden gevormd. “Het is vergelijkbaar met andere sterrenstelsels waarin we gammaflitsen hebben gezien die ontstaan wanneer een zeer massieve ster explodeert,” stelt Law. De sterkte van de radiostraling van FIRST J1419 + 3940 en het feit dat deze door de tijd heen langzaam evolueerde, ondersteunt het idee dat het hier echt gaat om een nagloed van een gammaflits.

De ontdekking kan waardevolle nieuwe informatie verschaffen over de nasleep van een gammaflits. Dit is namelijk de eerste keer dat astronomen kunnen zien hoe de nagloed van een gammaflits zich gedraagt. “Ik ben erg blij met deze ontdekking, waarvan ik verwacht dat het de eerste van velen is,” zegt onderzoeker Tony Beasley.

Bronmateriaal

"VLA Sky Survey Reveals First “Orphan” Gamma Ray Burst" - National Radio Astronomy Observatory

Afbeelding bovenaan dit artikel: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd