Voor het eerst een bolvormige sterrenhoop in wording gespot

sterrenhoop in wording

Het lijkt erop dat het wetenschappers gelukt is om een bolvormige sterrenhoop kort voor zijn geboorte – dus nog voor deze sterren voort heeft gebracht – te vereeuwigen. En dat is een primeur!

Wetenschappers deden hun ontdekking met behulp van het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array. Ze stuitten op een zeer massieve, extreem dichte wolk van moleculair gas waarin echter nog geen sterren te zien zijn. De wolk bevindt zich op zo’n 50 miljoen lichtjaar van de aarde in de beroemde Antennestelsels: twee botsende sterrenstelsels.

Geen sterren
De gaswolk die onderzoekers nu ontdekt hebben, is uniek, omdat deze – in tegenstelling tot vergelijkbare objecten – nog geen sterren bevat. “Totnogtoe zijn wolken die uit konden groeien tot bolvormige sterrenhopen enkel waargenomen in hun tienerjaren, nadat de stervorming al begonnen was,” legt onderzoeker Kelsey Johnson uit. De gaswolk die de onderzoekers nu ontdekt hebben, bezit nog geen sterren. We zien hier dus eigenlijk een bolvormige sterrenhoop nog voor deze geboren is.

Geboorte

De geboorte van een bolvormige sterrenhoop gaat vrij snel. Een wolk die nu nog vrij van sterren is, kan in een miljoen jaar tijd al veranderen in een echte bolvormige sterrenhoop. Het maakt deze ontdekking nog bijzonderder.

Waardevol
Het is een waardevolle ontdekking, zo benadrukken de onderzoekers. Zodra sterren in een gaswolk ontstaan, veranderen ze hun omgeving en is niet goed meer te zien hoe die omgeving er voor het ontstaan van de sterren uitzag. “Om echt goed te kunnen begrijpen hoe een bolvormige sterrenhoop ontstaat, moet je deze echt in zijn oorsprong waarnemen.” Zo blijkt uit de waarnemingen van ALMA bijvoorbeeld dat de wolk onder enorme druk staat. Dat onderschrijft theorieën die stellen dat enorme druk nodig is om een bolvormige sterrenhoop te doen ontstaan.

Grote vraag is nu natuurlijk hoe het deze gaswolk zal vergaan. De onderzoekers wijzen erop dat de overlevingskansen van een cluster sterren vrij klein zijn. “Verschillende krachten van binnen- en buitenuit trekken deze objecten uiteen, zodat het open clusters worden, zoals de Pleiaden of zodat de clusters compleet uit elkaar vallen en onderdeel uit gaan maken van de halo van een sterrenstelsel.” De toekomst van de gaswolk die de onderzoekers nu gespot hebben, ziet er echter rooskleurig uit. De wolk heeft een massa moleculair gas die vergelijkbaar is met vijftig miljoen keer de massa van de zon en de dichtheid is groot.

Op de grote afbeelding zie je de Antennestelsels in zichtbaar licht (foto gemaakt door Hubble). De inzet rechts laat een aantal wolken van moleculair gas zien. Eén wolk (inzet links) springt eruit, omdat hierin nog geen sterren te zien zijn. Afbeelding: NASA / ESA Hubble, B. Whitmore (STScI) / K. Johnson, U.Va. / ALMA (NRAO / ESO / NAOJ) / B. Saxton (NRAO / AUI / NSF).
Op de grote afbeelding zie je de Antennestelsels in zichtbaar licht (foto gemaakt door Hubble). De inzet rechts laat een aantal wolken van moleculair gas zien. Eén wolk (inzet links) springt eruit, omdat hierin nog geen sterren te zien zijn. Afbeelding: NASA / ESA Hubble, B. Whitmore (STScI) / K. Johnson, U.Va. / ALMA (NRAO / ESO / NAOJ) / B. Saxton (NRAO / AUI / NSF).

Bronmateriaal

"ALMA Discovers Proto Super Star Cluster -- a Cosmic 'Dinosaur Egg' About to Hatch" - NRAO.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door K. Johnson, U.Va. / ALMA (NRAO / ESO / NAOJ).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd