De moleculen ontstonden toen twee sterren met elkaar in botsing kwamen.
Voor het eerst hebben astronomen met nieuwe metingen een instabiel radio-isotoop kunnen aanwijzen in een molecuul buiten ons zonnestelsel. Het radioactieve deel van het molecuul is een isotoop van aluminium. De isotoop heeft zich na de botsing tussen de twee sterren over de ruimte verspreid. Een bijzondere ontdekking, want dit is de eerste keer dat dit element rechtstreeks bij een specifiek object is aangetoond.
CK Vulperculae
Na de botsing tussen de twee sterren, bleef er een restant achter dat CK Vulperculae wordt genoemd. Dit werd als eerst opgemerkt in het jaar 1670 en zag eruit als een heldere, rode ‘nieuwe ster’. Deze ster was eerst te zien met het blote oog, maar werd al gauw zwakker. Inmiddels hebben astronomen krachtige telescopen nodig om de overblijfselen te zien. Zo bestaat deze uit een zwakke centrale ster, omringd door een krans van gloeiend materiaal dat ervan wegstroomt.
Waarnemingen
Nu, 348 jaar na dato, hebben waarnemingen van het overblijfsel van deze explosieve gebeurtenis geleid tot de ontdekking van een radioactieve versie van aluminium, dat de naam aluminium-26 heeft gekregen. CK Vulperculae is op dit moment zo’n 2000 lichtjaar van de aarde verwijderd. Het instabiele isotoop heeft een overschot aan nucleaire energie en zal uiteindelijk vervallen tot een stabiele vorm. “Deze eerste waarneming van deze isotoop in een sterachtig object is ook belangrijk in de bredere context van de chemische evolutie van onze Melkweg,” zegt hoofdonderzoeker Tomasz Kamiński. “Het is voor het eerst dat een actieve producent van de radioactieve nuclide aluminium-26 rechtstreeks is geïdentificeerd.”
Inzicht
De waarneming van deze specifieke isotoop geeft nieuw inzicht in het samensmeltingsproces waarbij CK Vulperculae is ontstaan. Zo blijkt hieruit dat de diepe, dichte, binnenste lagen van een ster, waar zware elementen en radioactieve isotopen worden gemaakt, kunnen worden omgewoeld en bij botsingen tussen sterren de ruimte in worden geblazen. “We zien hier de ingewanden van een ster die drie eeuwen geleden door een botsing uit elkaar is gerukt,” legt Kamiński kort uit.
Uit eerdere studies blijkt dat er in de gehele Melkweg ongeveer twee zonmassa’s aan aluminium-26 aanwezig is. Maar of deze ontstaan door gebeurtenissen als met CK Vulpeculae? De onderzoekers denken van niet. Zulke events zijn uiterst zeldzaam, waardoor het niet logisch is dat zij de enige makers van aluminium in de Melkweg zijn. De zoektocht naar deze radioactieve moleculen gaat dus nog even door.
