Voor het eerst een stofstorm gespot op Saturnus’ maan Titan!

Titan is – na de aarde en Mars – het derde hemellichaam in ons zonnestelsel waarop een stofstorm is waargenomen.

Dat melden onderzoekers in het blad Nature Geoscience. Ze baseren zich op data van ruimtesonde Cassini. De sonde bestudeerde gasreus Saturnus, zijn ringen en manen jaren op rij en scheerde ook herhaaldelijk langs Titan. Het leverde een schat aan informatie op en nog altijd worden in de Cassini-data nieuwe dingen ontdekt, zo blijkt ook nu weer.

Heldere vlekken
Onderzoekers bogen zich over infraroodbeelden die Cassini in 2009 van Titan maakte en spotten daarop ongebruikelijk heldere vlekken nabij de evenaar. In eerste instantie dachten ze nog dat het om methaanwolken ging. Maar al snel bleek dat niet te kloppen. “Afgaand op wat we weten over wolkvorming op Titan kunnen we zeggen dat zulke methaanwolken in dit gebied en rond deze tijd van het jaar niet tot de mogelijkheden behoren,” vertelt onderzoeker Sebastien Rodriguez. De onderzoekers konden ook uitsluiten dat de heldere vlekken zich op het oppervlak van Titan bevonden en bijvoorbeeld bestonden uit bevroren methaan. Dergelijke plekken op het oppervlak zouden namelijk veel langer standhouden dan de heldere vlekken werden waargenomen.

Een compilatie van beelden die Cassini tijdens scheervluchten langs Titan in 2009 en 2010 maakte. Op drie verschillende momenten werden stofwolken gespot. De stofwolken hielden tussen de 11 uur en vijf (aardse) weken aan. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona / University Paris Diderot / IPGP.

Duintjes
Daarnaast toonden modellen aan dat de heldere vlekken weliswaar niet op het oppervlak lagen, maar zich daar wel dichtbij bevonden. Het wees erop dat ze bestonden uit een heel dunne laag die was opgebouwd uit kleine, vaste deeltjes. Wat de onderzoekers verder opviel, is dat de heldere vlekken zich recht boven de duingebieden nabij Titans evenaar bevonden. Alles wijst er dan ook op dat de vlekken stofwolken zijn, opgebouwd uit stof dat van de duinen is getild.

Hoewel het voor het eerst is dat onderzoekers stofwolken waarnemen op het oppervlak van Titan, is het niet heel verrassend dat ze op de maan huishouden. “Wij geloven dat de Huygenssonde, die in januari 2005 op het oppervlak van Titan landde, een kleine hoeveelheid organisch stof deed opstijgen,” vertelt Rodriguez. “Maar wat we hier met Cassini hebben gezien is veel grootschaliger. De windsnelheden nabij het oppervlak die nodig zijn om zo’n hoeveelheid stof op te tillen, zijn groot.” De winden zijn krachtig genoeg om het stof van de duinen van Titan over grote afstanden te verplaatsen en het duingebied nabij de evenaar opnieuw vorm te geven.

Over Titan
Titan is een heel fascinerend hemellichaam dat nogal wat overeenkomsten heeft met de aarde. Zo heeft de maan een indrukwekkende atmosfeer en zijn op het oppervlak gevulde rivieren, zeeën en meren te vinden. In tegenstelling tot de aarde zijn de waterlichamen op Titan niet gevuld met water, maar met methaan en ethaan.

Bronmateriaal

"Dust Storms on Titan Spotted for the First Time" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / ESA / IPGP / Labex UnivEarthS / University Paris Diderot

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd