Tachtig jaar oude foto’s die onlangs in een kelder in Denemarken werden ontdekt, laten zien hoe de gletsjers van Groenland de afgelopen jaren hun ijs verloren.
De foto’s geven wetenschappers een uniek kijkje in het verleden van de Groenlandse gletsjers. “Dankzij deze studie hebben we nu een gedetailleerd historisch beeld van veel recenter verlies van gletsjers,” vertelt onderzoeker Jason Box. “En we hebben bevestigd dat gletsjers heel gevoelige indicatoren van het klimaat zijn.”
Knud Rasmussen
De foto’s werden gemaakt tijdens de zevende expeditie die Knud Rasmussen in het jaar 1933 ondernam. De onderzoekers vergeleken de foto’s met foto’s die vanaf de Tweede Wereldoorlog tot vandaag de dag van het gebied werden gemaakt. Om tot een goede vergelijking te kunnen komen, werden de oude foto’s eerst gedigitaliseerd.
Resultaten
De resultaten zijn opvallend, zo is in het blad Nature Geoscience te lezen. Zo bleek 55 procent van de gletsjers tussen 1930 en 1940 sneller te smelten dan vandaag de dag het geval is. De gletsjers die smolten, bevonden zich voornamelijk op het land en droegen niet bij aan de stijging van de zeespiegel. De gletsjers werden jaarlijks gemiddeld 20 meter korter. De gletsjer die zich het snelst terugtrok, verloor jaarlijks zelfs 374 meter lengte. Vandaag de dag worden in het zuidoosten van Groenland meer gletsjers korter dan tussen 1930 en 1940 het geval was. De gletsjers verliezen gemiddeld zo’n vijftig meter per jaar. Dat hoge gemiddelde wordt veroorzaakt door enkele gletsjers die zich uitzonderlijk snel terugtrekken: de snelste verliest jaarlijks 887 meter aan lengte. Deze gletsjers dragen wel bij aan de zeespiegelstijging.
Koelen
Maar het meest interessante aan dit onderzoek is toch wel de periode tussen 1943 en 1972. Het zuidoosten van Groenland koelde toen af, waarschijnlijk doordat er veel zwavel in de lucht werd gebracht. Dit reflecteert het zonlicht. In 1963 werden er maatregelen genomen om de uitstoot van zwavel terug te dringen en daarna warmde Groenland langzaam weer op. Wat zo interessant is, is dat de onderzoekers nu in staat zijn om te zien wat die korte periode van afkoeling met Groenland heeft gedaan. De gletsjers reageren veel sneller op de afkoeling dan gedacht. 60 procent van de gletsjers groeide in de periode van opwarming. Twaalf procent bleef stabiel. Toen Groenland weer opwarmde, waren het vooral gletsjers die wel een bijdrage leveren aan de zeespiegelstijging, die smolten.
Het onderzoek kan ons wellicht handgrepen geven om de gletsjers te redden. “Op deze beelden zien we dat de afkoeling die halverwege de eeuw optrad, de gletsjers stabiliseerde,” stelt Box. “Dat suggereert dat als we het versnelde verlies aan ijs willen stabiliseren, we een kleine daling in temperatuur moeten zien.”
