NASA heeft zojuist bekend gemaakt dat de ruimtesonde de heliosfeer verlaten heeft!
Begin van de middag kon je op Scientias.nl al lezen dat het gerucht ging dat Voyager 2 in navolging van Voyager 1 de interstellaire ruimte heeft bereikt. Uitsluitsel daarover werd eind van de middag verwacht. Maar NASA heeft zojuist een persbericht vrijgegeven waarin bevestigd wordt dat Voyager 2 inderdaad de interstellaire ruimte is binnengedrongen. Tijdens een briefing aan het eind van de middag (17.00 uur, Nederlandse tijd) zullen onderzoekers meer vertellen over dit bijzondere moment in de carrière van Voyager 2.
Verschillende instrumenten
Voor nu weten we in ieder geval dat NASA er tamelijk zeker van is dat Voyager 2 zich in de interstellaire ruimte bevindt. Waar de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie er in het geval van Voyager 1 – die in 2012 de interstellaire ruimte bereikte – meer dan een jaar over twijfelde of deze de heliosfeer nu verlaten had of niet, is men er in het geval van Voyager 2 vrij snel uit. Metingen van verschillende instrumenten aan boord van Voyager 2 wijzen er overduidelijk op dat deze zich buiten de heliosfeer bevindt.
PLS
Het meest overtuigende bewijs voor het feit dat Voyager 2 zich nu in de interstellaire ruimte bevindt, is afkomstig van een instrument dat Plasma Science Experiment (kortweg PLS) wordt genoemd. Ook Voyager 1 beschikt over dit instrument, alleen ging het aan boord van die sonde al in 1980 kapot. Maar Voyager 2 beschikt gelukkig nog wel over een werkend exemplaar en dat maakt het klaarblijkelijk een stuk gemakkelijker om te concluderen dat Voyager 2 zich in de interstellaire ruimte bevindt. Maar wat laat dit instrument ons nu precies zien? Op 5 oktober zag het instrument de snelheid van de zonnewind – een stroom van geladen deeltjes afkomstig van de zon – enorm afnemen. En sinds die tijd meet het instrument zelfs helemaal geen zonnewind meer in de omgeving van Voyager 2. Het wijst erop dat de sonde de heliosfeer – de beschermende bubbel rond ons zonnestelsel waarin de zonnewind domineert – verlaten heeft en zich nu dus in de interstellaire ruimte bevindt.
Nieuw
Het is een mijlpaal, zo legt onderzoeker John Richardson uit. “Als je werkt aan de Voyager-missie dan voel je je een echte verkenner, omdat alles wat we zien, nieuw is. Hoewel Voyager 1 de heliopauze (het randje van de heliosfeer, red.) al in 2012 verliet, deed deze dat op een andere plaats en op een ander moment en zonder PLS-data. Dus nog steeds zien we (met Voyager 2, red.) dingen die niemand ooit gezien heeft.”
In het verleden werd – ook door NASA – wel beweerd dat Voyager 1 – en nu dus ook Voyager 2 – het zonnestelsel verlaten had. Maar dat is niet zo. We kunnen in dit stadium enkel zeggen dat ze de heliosfeer verlaten en de interstellaire ruimte bereikt hebben. Het duurt nog wel even voor de twee ook daadwerkelijk ons zonnestelsel uit zijn. Over het algemeen houdt men het buitenste randje van de Oortwolk – een enorme verzameling komeetachtige objecten die nog steeds beïnvloed worden door de zwaartekracht van de zon – aan als de rand van het zonnestelsel. Hoe ver de Oortwolk reikt, weten we niet precies. Maar aangenomen wordt dat deze begint op zo’n 1000 keer de afstand tussen de aarde en de zon (oftewel 1000 AU) en reikt tot zo’n 100.000 AU. Naar verwachting bereikt Voyager 2 pas over zo’n 300 jaar het binnenste randje van de Oortwolk. En het kan wel 30.000 jaar duren voor deze de Oortwolk doorkruist heeft.
