Het valt niet mee om als zaadcel tot een eitje door te dringen. Maar nieuw onderzoek laat zien hoe de zaadcel hulp uit onverwachte hoek krijgt. Een vrouwelijk hormoon wijst de weg en stimuleert het staartje van de zaadcel om overuren te draaien. Het resultaat? Bestemming bereikt!
Wetenschappers weten al langer dat het vrouwelijke hormoon progesteron ervoor zorgt dat in zaadcellen enorme hoeveelheden calcium vrijkomen. Door dat calcium kan de zaadcel het eitje vinden. Maar dan is de zaadcel er nog niet. “Om het eitje te bevruchten, moet de zaadcel de beschermende lagen van de eitjes doorboren,” vertelt onderzoeker Polina Lishko. “Daarvoor moet het zaad naar voren en achteren bewegen.”
Verklaring
Dat het vrouwelijke hormoon hierin een rol had, was duidelijk. Maar hoe deze precies samen kon werken met de stofjes in de zaadcellen was onduidelijk. Tot nu: twee studies in het blad Nature komen met een verklaring.
WIST U DAT…
Calcium
Een zaadcel heeft vrij veel moeite om tot de eicel door te dringen en het hele proces kost een hoop energie. Maar het vrouwelijke hormoon progesteron helpt door het kanaal CatSper te activeren. Via dit kanaal krijgt de zaadcel enorme hoeveelheden calcium binnen. Dat geeft de zaadcel de kracht om door te zetten en is het signaal voor de zaadcel om de staart van voren naar achteren te bewegen: de beweging die nodig is om door de beschermende lagen van de eicel te breken.
Onvruchtbaarheid
Het onderzoek vertelt de wetenschappers meer over onvruchtbaarheid. Zo zijn mannen zonder CatSper onvruchtbaar. De studie verklaart dat. Maar het onderzoek biedt ook mogelijkheden voor anticonceptie. Catsper speelt namelijk alleen een rol in de zaadcellen. Dat betekent dat het blokkeren ervan een doeltreffende vorm van anticonceptie zou zijn die bovendien geen bijwerkingen heeft.
De onderzoekers zetten hun studie voort en willen in de toekomst vaststellen waar het vrouwelijk hormoon zich precies aan CatSper bindt. Ook willen ze achterhalen hoe progesteron het sperma van mensen zonder CatSper aantast.
