Waarom heeft Ceres maar één ijsvulkaan?

Op Ceres is slechts één ijsvulkaan te vinden. Ahuna Mons steekt vier kilometer boven het oppervlak van de dwergplaneet uit. Waar zijn de andere ijsvulkanen gebleven?

Onderzoekers vermoeden dat Ceres miljoenen jaren geleden meer ijsvulkanen had, maar dat deze in de loop van de tijd zijn verdwenen. Niet door erosie, zoals vulkanen en bergen op aarde, maar omdat ze als een pudding zijn ingezakt.

Ieder vast object kan vloeien. De snelheid waarmee dit gebeurt verschilt echter per object. Wanneer je een emmer water in je woonkamer giet, dan vloeit het water direct weg. Wanneer je eenzelfde hoeveelheid klei op de vloer smijt, vloeit dit minder snel weg. Dit komt omdat klei visceus is en dus moeilijk van vorm verandert. Maar als je heel lang kijkt, zul je zien dat zelfs klei uiteindelijk een andere vorm aanneemt.

Dit geldt ook voor waterijs. Waterijs kan van vorm veranderen en zich verplaatsen zonder te smelten. Dit is bijvoorbeeld hoe gletsjers op aarde bewegen. Ceres bestaat voor een groot deel uit waterijs, dus het oppervlak kan hier dus ook stromen. Maar omdat het waterijs visceus is, verandert het heel traag van vorm.

Ahuna Mons: een steenpuist op het relatief egale oppervlak van Ceres.

Stroperige ijsvulkanen
Het oppervlak van Ceres verandert sneller dan het oppervlak van ijsmanen als Europa, Titan, Triton en Enceladus. “Dit komt vooral door hitte”, zegt wetenschapper Michael Sori. “Als je een potje honing opwarmt in de magnetron, dan stroomt honing veel sneller dan op kamertemperatuur.” Ceres is 410 miljoen kilometer van de zon verwijderd, wat dichterbij is dan de ijsmanen van de gasplaneten.

Mogelijk zijn alle ijsvulkanen, met uitzondering van Ahuna Mons, in de loop der jaren verdwenen. Ahuna Mons is een jonge vulkaan van slechts 200 miljoen jaar oud. Waarschijnlijk is er nog niet genoeg tijd geweest om de ijsvulkaan te laten krimpen.

Andere ijsvulkanen
Als er ooit meerdere ijsvulkanen zijn geweest op Ceres, dan zijn hier mogelijk nog sporen van te zien. Astronomen hebben mogelijk al een ingezakte ijsvulkaan op het oog. Het gaat om een platte koepel onder Ahuna Mons, die in een periode van 500 miljoen jaar is ingezakt. Wellicht is Ahuna Mons niet alleen…

Andere mysteries
Om Ceres draait de Dawn-ruimtesonde. Dawn kwam in maart 2015 aan en heeft het oppervlak van de dwergplaneet volledig in kaart gebracht. Er zijn meer mysteries. Zo zijn veel grote kraters op mysterieuze wijze verdwenen en zijn er ook bijzondere witte vlekken op Ceres gespot. Mogelijk worden deze witte vlekken veroorzaakt door zouten, die na verdamping van zout waterijs zijn achtergebleven op het oppervlak van het hemellichaam.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd