Waarom gaan orka’s in de overgang?

Orka’s stoppen ergens na hun dertigste verjaardag met voortplanten en gaan in de overgang. Net als mensen kunnen orka’s na de menopauze nog tientallen jaren leven. Waarom eigenlijk? Deze vraag is nu eindelijk beantwoord.

Oude orkavrouwtjes helpen hun jongere familieleden om voedsel te vinden en te overleven. Toch is dat niet de belangrijkste reden dat orka’s in de overgang gaan. Wetenschappers schrijven in een paper in het wetenschappelijke vakblad Current Biology dat het vooral te maken heeft met het feit dat een moeder en haar dochters anders concurrenten worden, met alle gevolgen van dien.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat wanneer vrouwtjes op latere leeftijd jongen krijgen, dat de jonge kalven dan een grotere kans hebben om te sterven. Vooral wanneer moeders en dochters tegelijkertijd zwanger zijn. De onderzoekers hebben 43 jaar aan data geanalyseerd en concluderen dat in het geval van een gelijktijdige zwangerschap de kans 1,7 keer groter is dat een kalf van een oud vrouwtje sterft dan het jong van een jonger vrouwtje.

Het is dus – evolutionair gezien – beter dat oudere orka’s stoppen met voortplanten en hun jongere familieleden helpen. Op die manier ontstaat er geen competitie op het gebied van voortplanting tussen een moeder en haar dochters.

Dit verklaart waarom een orkavrouwtje op haar vijftiende vruchtbaar wordt en zo’n dertig tot veertig jaar na de geboorte stopt met voortplanten. Orka’s kunnen negentig jaar oud worden, wat betekent dat orkavrouwtjes tientallen jaren onvruchtbaar zijn voor ze sterven.

Andere uitleg
De nieuwe hypothese staat haaks op die van Engelse onderzoekers. Wetenschappers van de universiteit van Exeter en de universiteit van York beweerden in 2015 dat vrouwelijke orka’s onvruchtbaar worden, omdat zij hun wijsheid moeten doorgeven aan de generaties onder hen. Ze worden een soort zwemmende denktanks. Een tekort aan zalm vergroot de sterftekansen van de orka aanzienlijk en de kennis van een oudere dame die precies weet waar en wanneer je het beste zalm kunt vinden, is dan ook van onschatbare waarde.

Conclusie
Hoe dan ook, de conclusie van het onderzoek uit 2015 en dit nieuwe onderzoek is hetzelfde. Menopauze is geen ongeluk, maar een geëvolueerde eigenschap die de kans op overleven (van het nageslacht) vergroot.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd