Waarom kromp het zee-ijs rond Antarctica in 2016?

Terwijl het oppervlak van het zee-ijs op de noordpool al decennia kleiner wordt, houdt het Antarctische zee-ijs al jaren stand. Tot vorig jaar. Toen kromp het zee-ijs flink. Wetenschappers zijn er nu achter gekomen waarom dit is gebeurd.

“Er was sprake van een zeldzame combinatie van factoren. Alles gebeurde in één jaar. Je kunt spreken over een perfecte storm”, concludeert wetenschapper Malte Stuecker, één van de auteurs van een paper in Geophysical Research Letters. “Hoewel we op lange termijn rekening houden met een afname van het zee-ijs door klimaatverandering, verwachten we niet dat zo’n snelle afname in één jaar tijd vaak voorkomt.”

De onderzoekers hebben atmosferische en oceanische gegevens geanalyseerd en kregen zo een beeld van de situatie op de zuidpool. Het Antarctisch zeeijs had vorig jaar op het hoogtepunt een oppervlak van twee miljoen vierkante kilometer, wat veel minder is dan in jaren daarvoor. Zo was in 2014 nog 20,14 miljoen vierkante kilometer zeeijs rond het continent te vinden. Gemiddeld was er in de periode tussen 1981 en 2010 maximaal 18,72 miljoen vierkante kilometer zee-ijs te vinden.

Er was opvallend weinig zee-ijs te vinden rondom Antarctica in 2016.

Verschillende oorzaken
De belangrijkste oorzaak van de smelting is dat een krachtige El Niño in 2016 uitbleef. Hierdoor bleef relatief warm water lang rondom Antarctica liggen, waardoor het pas laat in het seizoen begon te vriezen. Ook waaide het rondom het continent minder hard dan normaal, waardoor er weinig ijsbergen werden weggeduwd om ruimte te maken voor nieuw ijs. El Niño en het ongebruikelijke windpatroon verklaren tweederde van de afname van het zee-ijs. Op andere plekken rondom Antarctica waren juist weer opvallend zware stormen, waardoor zee-ijs geen kans kreeg om te vormen. Dit verklaart eenderde van de afname.

Omslagpunt bereikt?
Wetenschappers voorspellen dat Antarctica een van de laatste plekken is waar de gevolgen van klimaatverandering te zien zijn. Toch warmt de Zuidelijke Oceaan de komende decennia langzaam op en dat zal een impact hebben op de grootte van het zee-ijs.

Waarom de hoeveelheid zee-ijs rond Antarctica decennia op rij toenam, is nog altijd onduidelijk. Ook zal nog moeten worden uitgezocht of de afname van het zee-ijs die we eind 2016 en begin 2017 zagen, het begin is van een nieuw tijdperk: een tijdperk waarin ook het Antarctisch zee-ijs afneemt. “Als de temperaturen blijven stijgen, zal het opwarmende effect uiteindelijk aan het langste eind trekken en we verwachten dat het Antarctisch zee-ijs uiteindelijk begint af te nemen,” zei onderzoeker Walt Meier in juni. “Het is verleidelijk om te denken dat de beperkte hoeveelheid zee-ijs in 2016 het begin is van deze afname, maar dat weten we niet.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd