Waarom raken we ons Neanderthaler-DNA kwijt?

Het van Neanderthalers afkomstige DNA in ons genoom neemt langzaam af. En onderzoekers laten nu zien waarom natuurlijke selectie dit DNA verwijdert.

“Er is een zwakke, maar wijdverspreide selectie tegen Neanderthaler-genen,” stelt onderzoeker Graham Coop. En waarschijnlijk is dat te verklaren doordat een kleine populatie Neanderthalers zich mengde met een veel grotere populatie moderne mensen, zo meldt het blad PLoS Genetics.

Grote populatie versus kleine populatie
“Onze resultaten zijn in lijn met een scenario waarin het Neanderthaler-genoom heel veel schadelijke varianten verzamelde, omdat natuurlijke selectie in hun kleine populaties niet effectief was,” legt onderzoeker Ivan Juric uit. Die varianten kwamen – nadat Neanderthalers en moderne mensen seks hadden gehad – de menselijke populatie binnen. “Eenmaal in die veel grotere menselijke populatie werden die schadelijke varianten langzaam door natuurlijke selectie verwijderd (…) De menselijke populatie is altijd al groter geweest en dit is belangrijk, omdat selectie veel efficiënter is in het verwijderen van schadelijke genvarianten in grote populaties.” Als de Neanderthalers met meer waren geweest, hadden we vandaag de dag dus een heel andere mix van moderne mensen- en Neanderthaler-DNA gehad.

De Neanderthaler

Lang werd de Neanderthaler afgeschilderd als een soort minderwaardige, lompe versie van de moderne mens. Maar daar moeten we op terugkomen: volgens veel onderzoekers leken de Neanderthalers qua gedrag sterk op onze voorouders.

De geschiedenis
Meer dan een half miljoen jaar geleden scheidden Neanderthalers zich af van hun Afrikaanse voorouders. Tot enkele tientallen duizenden jaren geleden leefden deze Neanderthalers in Europa en Centraal-Azië. Tussen de 50.000 en 80.000 jaar geleden verlieten ook moderne mensen Afrika en kwamen de Neanderthalers tegen. Het leidde hier en daar tot een romance. Het DNA van het eerste kind van een Neanderthaler en moderne mens bestond voor ongeveer vijftig procent uit DNA van een Neanderthaler en vijftig procent uit DNA van een moderne mens. Dat eerste kind van een Neanderthaler en een moderne mens kan vervolgens seks hebben gehad met moderne mensen, Neanderthaler of andere kinderen van Neanderthalers en moderne mensen.

Maar wat gebeurde er gaandeweg met dat Neanderthaler DNA? Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het genoom van Europeanen vandaag de dag voor slechts enkele procenten uit DNA van Neanderthalers bestaat. Hoe kan dat? Sommige onderzoekers dachten dat de kinderen van Neanderthalers en moderne mensen geen goede overlevingskansen hadden of slecht in staat waren om zich voort te planten. Maar dit onderzoek schetst dus een heel ander beeld.

Bronmateriaal

"The Fate of Neanderthal Genes" - University of California (Davis)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd