Waarom stort een walvis zich op een boot?

Afgelopen zondag stortte een jonge, veertig ton wegende walvis zich op een tien meter lang jacht voor de kust van Zuid-Afrika. Het verhaal (en de foto’s) werden direct wereldnieuws. Maar hoe groot is de kans nu eigenlijk dat een walvis bij u aan boord springt? En doet ‘ie dat expres?

De walvis van afgelopen zondag zorgde ervoor dat de mast van het jacht afbrak. Het dier gleed daarna weer in het water. Op het dek bleef modder, walvishuid en geschrokken opvarenden achter.

Waarom?
Waarom doet een walvis dat? De kans is zeer groot dat het dier zich vergist heeft. Wetenschapper Robbert Kenney vergelijkt de jonge walvissen met jongeren die net hun rijbewijs hebben gehaald. Ze schatten situaties gemakkelijker verkeerd in en daardoor ontstaan ongelukken. Bovendien zijn jonge walvissen ook niet agressief, zo weet expert Giuseppe Notarbartolo di Sciara. “De jongen zijn hooguit wat nieuwsgierig.”

Bedreigd?
Dat neemt niet weg dat het nog regelmatig voorkomt dat een walvis tijdens een sprong op een boot landt. Maar of dat expres is? Wetenschappers begrijpen nog steeds niet goed waarom de walvis überhaupt springt. Wellicht vanwege zijn uitbundigheid? Of om te laten weten dat hij geïrriteerd is? “Dat gedrag kan ook iets anders betekenen dan een doelbewuste aanpak,” vertelt deskundige Giovanni Bearzi. “Als er sprake is van een agressieve bedoeling dan moet nog maar blijken waarom de walvis zo reageerde. Voelde hij zich misschien te lang bedreigd?”

Te dichtbij?
De Zuid-Afrikaanse autoriteiten zijn dat nu aan het uitzoeken. Officieel is het verboden om dicht bij een walvis te komen: er moet minimaal 300 meter tussen de boot en het dier zitten.

Agressief?
Volgens wetenschappers zou een agressieve walvis het jachtje heel anders hebben aangepakt. Hij zou er niet op springen, maar het met grote snelheid rammen of een zwaai geven met zijn staart. Daar zijn verhalen van bekend: in 1820 ramde een potvis een zeer grote boot die daarop zonk. Uit die aanval kwam overigens nog wel iets goeds voor: het voorval inspireerde Herman Melville en dat leidde tot het wereldberoemde boek Moby Dick.

Wie?
Als er dan al een reden is om extra op uw hoede te zijn dan is dat de orka. Deze walvissoort zal het snelst aanvallen. Het dier beschermt zijn territorium met verve en als een boot te dichtbij komt, kan de orka aanvallen. Dat gebeurde enige jaren geleden nog; het dier bracht toen een boot tot zinken en liet de zes opvarenden 38 dagen ronddobberen in de Stille Oceaan. En herinnert u zich dit nog: eerder dit jaar pakte een orka zijn trainer in Sea World Florida hard aan: zij overleed ter plaatse.

Een kwestie als deze doet het natuurlijk altijd goed in het nieuws, maar rukt het verhaal wel uit de context en doet geloven dat we in wateren vol walvissen altijd op onze hoede moeten zijn. Onzin: de kans dat een walvis een boot (of mens) aanvalt, is zeer klein. Zeker in verhouding met de vele boten die wereldwijd het leven van de walvissen verstoren.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd