U kent het wel: zodra twee volle biertjes elkaars hals aantikken, stroomt het bier eruit. Wetenschappers hebben nu ontdekt hoe dat komt.
Het idee voor dit onderzoek ontstond – hoe kan het ook anders – in een bar. De onderzoekers zagen hoe het schuim op bier in een bierflesje er onmiddellijk uit kwam zetten zodra een ander bierflesje het aantikte. Het zette ze aan het denken: hoe kwam dat? “We begonnen allemaal hypothesen en theorieën voor te stellen, maar geen enkele hypothese of theorie was overtuigend,” vertelde onderzoeker Javier Rodríguez. En dus besloten de onderzoekers het vraagstuk mee te nemen naar het laboratorium.
Daar observeerden de onderzoekers wat er nu precies gebeurde wanneer een bierflesje wordt aangetikt. Het proces blijkt het best onder te verdelen in drie fasen. Zodra een bierflesje wordt aangetikt ontstaan er expansie- en compressiegolven die weer zorgen voor gasbelletjes op de bodem van het bierflesje. Vervolgens ontstaan er kleine schuimbelletjes, omdat de bubbels zo snel naar het oppervlak reizen dat het resultaat vergelijkbaar is met een explosie. “In feite lijken deze schuimwolkjes heel sterk op de paddenstoelwolk die ontstaat bij een nucleaire explosie,” stelt Rodríguez. Het schuim ontstaat doordat er in bier meer CO2 zit dan in het water opgelost kan worden. “Normaal gesproken ontsnapt de CO2 heel langzaam, maar de kettingreactie die ontstaat wanneer de fles wordt aangetikt zorgt ervoor dat het gas snel ontsnapt: een fles verliest in enkele seconden net zoveel gas als deze normaal gesproken in uren tijd zou verliezen wanneer we de fles open op tafel zouden laten staan.” De onderzoekers hebben – mede met behulp van lasers en hele snelle camera’s – reeds aangetoond dat hun theorie klopt.
Het onderzoek is niet alleen interessant voor de fervente bierdrinker. Het onderzoek kan ook inzicht geven in heel andere omstandigheden waar dezelfde processen een rol spelen. Een passend voorbeeld is de situatie die zich in 1986 in Kameroen voordeed. Daar bevond zich op een vulkaan een meer dat op vergelijkbare wijze tussen de 100.000 en 300.000 ton CO2 losliet. Het gas verspreidde zich snel en liet 1700 mensen en duizenden dieren stikken.
