Wapenstilstand met Kerst: een jaarlijks tafereel tijdens WOI?

In 1914 legden Britse en Duitse soldaten hun wapens neer om op het grensgebied gezamenlijk Kerst te vieren. De jaren erna verhardde de Eerste Wereldoorlog. Soldaten van beide kampen werden bruter en meedogenlozer. Toch beweert een Schotse historicus dat er in 1915 en 1916 sprake was van wapenstilstanden, alleen wel op kleinere schaal dan in 1914.

Dr. Thomas Weber van de universiteit van Aberdeen verzamelde verschillende bewijzen, zoals brieven en notities. “Er gaat het verhaal rond dat de wapenstilstand van 1914 de laatste was in verband met het toenemende geweld, maar dat klopt niet helemaal”, zegt Weber. “Soldaten bleven hun tegenstanders opzoeken rond de Kerstdagen om het feest gebroederlijk te vieren.”

Ook denkt Weber dat de oorlog geen aaneenschakeling was van geweld. “Na een gevecht verdween de adrenaline en kregen soldaten medelijden en berouw. Soms besloten ze om gewonde vijanden te helpen. Dit soort acties droegen bij aan wapenstilstanden rondom Kerst.”

Frans of Brits?
Het slagen van een wapenstilstand hing af van beide partijen. Zo konden de Duitsers wel Kerst vieren met de Britten, maar met Fransen leek dit onmogelijk. Eerder gingen historici ervan uit dat het slagen van een wapenstilstand afhankelijk was van de Duitsers. De goede Duitsers uit Beieren waren een betere partij om Kerst mee te vieren dan de slechte en gemene Pruisen en Saksen. Weber: “Nu blijkt dat het niet veel uitmaakte of Duitsers uit het noorden of zuiden kwamen of dat ze katholiek of protestant waren. De nationaliteit van de andere partij – Frans of Brits – gaf de doorslag.”

Hitler’s First War
Hitler’s First War is het nieuwe boek van Dr. Weber. Daarin staat dat kleine groepen Britten en Duitsers gezamenlijk Kerst vierden in 1915 en 1916. Hieronder een stukje uit een brief van soldaat MacKinnon:

Here we are again as the song says. I had quite a good Xmas considering I was in the front line. Xmas eve was pretty stiff, sentry-go up to the hips in mud of course. … We had a truce on Xmas Day and our German friends were quite friendly. They came over to see us and we traded bully beef for cigars. Xmas was ‘tray bon’ which means very good.

WIST U DAT…

…het tweede decennium van een eeuw doorslaggevend is voor de rest van de eeuw?

En Hitler?
Nu vraagt u zich af: deed Adolf Hitler in 1914 mee aan de wapenstilstand? Misschien, maar hij was er zeker niet mee eens. Heinrich Lugauer, één van Hitlers collega’s tijdens de Eerste Wereldoorlog, beweert dat de dictator het volgende zei: “Iets als dit (wapenstilstand, red.) mag geen punt van discussie zijn in oorlogstijd.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd