Wat doet een tarantula met ons brein?

Onderzoekers joegen twintig proefpersonen de stuipen op het lijf door ze te laten geloven dat een tarantula nabij hun voeten wandelde. Door direct een hersenscan van de ‘slachtoffers’ te maken, achterhaalden de wetenschappers wat de spin met het brein doet. De resultaten zijn verrassend: de hersenen schatten de mate van gevaar tamelijk rationeel in.

De onderzoekers plaatsten een proefpersoon in een scan. Zijn voet bevond zich in een lange, smalle doos die in totaal zes even grote delen had. Op een scherm zag de proefpersoon hoe een tarantula in één van de delen kroop. Een hand pakte de spin en zette deze in een ander deel van de doos: eerst eentje verder weg en toen eentje dichter bij de voet.

WIST U DAT…

…een prikje in de toekomst een einde kan maken aan fobieën?

Echte angst
Hoewel de film geen live-beelden vertoonde en er in werkelijkheid helemaal geen spin bij de voeten zat, was de angst van de proefpersoon wel echt, zo blijkt uit de scan. De onderzoekers onderwierpen in totaal twintig mensen aan het experiment en hun angst was duidelijk op de scan te zien.

Systemen
Maar de beslissing van het brein om angst aan te moedigen, was geen overhaaste, zo blijkt verrassend genoeg uit het onderzoek. De hersenen gaan op diverse informatiebronnen af om te bepalen of het gevaar wel echt is. Het brein kijkt hoe nabij het gevaar is, in welke richting het zich beweegt en wat onze verwachtingen van het gevreesde voorwerp (in dit geval: de spin) zijn. “We hebben aangetoond dat deze verschillende systemen op hetzelfde moment samenwerken,” vertelt onderzoeker Dean Mobbs.

Paniek
De onderzoekers bestudeerden dus de drie pijlers van angst: nabijheid, richting en verwachtingen. Ze ontdekten dat het brein heel anders werkt wanneer gevaar dichtbij of juist ver weg is. “Wanneer het ver weg is dan geeft het brein aan dat dit een situatie is waar je niet bij betrokken moet raken. Daarom moet je kalm afstand nemen. Maar wanneer een dreiging dichterbij komt, moet het brein sneller reageren. Wat je ziet als het ver weg is, is angst. Maar wanneer het dichterbij komt, verandert angst in paniek.”

BENIEUWD NAAR…

…de meest voorkomende fobieën? U vindt ze hier!

Verwachting
Ook de richting kan twee verschillende reacties oproepen. Wanneer een spin zich verplaatst en het erop lijkt dat deze dichterbij komt, ontstaan gevoelens van alertheid en angst. Om te kijken hoe de verwachtingen de angst beïnvloedden, vroegen de onderzoekers de proefpersonen hoe bang ze dachten te zijn als de spin dichterbij kwam. Drie kwartier na de scan vroegen de onderzoekers hoe de proefpersonen het werkelijk beleefd hadden. De mensen die banger waren geweest dan gedacht, vertoonden meer activiteit in de amygdala (dit deel van de hersenen koppelt zintuiglijke informatie aan de emoties).

De studie kan mogelijk bijdragen aan een goede behandeling voor mensen met een fobie. Hun reactie op gevaar is namelijk disproportioneel. En dat terwijl hun brein ook de genuanceerde afweging maakt. Dat wijst erop dat één van de systemen die bij de afweging betrokken zijn, een onjuist signaal afgeeft. Mogelijk tast dat alle systemen aan waardoor een onevenredige angst ontstaat.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd