Wat ging er mis in Pakistan?

Extreme overstromingen hebben in Pakistan al zo’n twintig miljoen mensen van huis en haard verdreven. En ongeveer een vijfde van het land staat inmiddels onder water. Hoe kon de situatie zo uit de hand lopen? Wetenschappers denken het wel te weten. De Pakistanen proberen hun rivieren al jaren naar hun hand te zetten en creëerden zo hun eigen probleem.

Op de vlakten nabij de rivieren woont het grootste deel van de Pakistaanse bevolking. Veel gezinnen leven van de boerderij. En daar is veel water voor nodig. Dus worden de rivieren veelvuldig afgetapt en in andere richtingen gestuurd. Met behulp van dammen, kanalen en oeverwallen belandt het water zo op plaatsen waar de Pakistani het zo hard nodig hebben. Dat stukje watermanagement startte al toen de Engelsen hier nog de dienst uitmaakten en is na de dekolonisatie vrolijk voortgezet.

Boeren
Daardoor is de natuurlijke stroming van de rivieren versnipperd geraakt. Overal waaieren kunstmatige kanaaltjes heen. Dankzij die kanalen is Pakistan uitgegroeid tot één groot irrigatiesysteem. En dankzij dat systeem doen de boeren goede zaken. Maar natuurlijk heeft ook deze medaille haar keerzijde.

Kleine rivier
Enkele tientallen jaren geleden viel de moesson nog wel mee. Zelfs wanneer er veel regen viel en het ijs op de Himalaya snel smolt, kon men de overstromingen nog aan. Maar dat is veranderd. Door alle zelf gegraven kanaaltjes en aangelegde dammetjes stroomt er tegenwoordig veel minder water door de grootste rivieren heen; dat water verspreidt zich immers door het gehele irrigatiesysteem. Nu de rivier zich heeft teruggetrokken, maken de Pakistani dankbaar gebruik van de ruimte die daarbij vrijkomt. Ze boeren nu op plekken waar tientallen jaren geleden de rivier nog stroomde.

Slib
Dat is geen enkel probleem. Totdat de moesson en het smeltwater wel een keer hard toeslaan. En dat is onlangs gebeurd. Het probleem wordt nog verergerd door het feit dat de Indus de grootste hoeveelheden slib ter wereld met zich meebrengt. Hierdoor slibben kanaaltjes dicht en stijgt het water gaandeweg alleen maar.

Oplossing
Het lijkt erop dat de problemen in Pakistan voornamelijk door een fout in het watermanagement zulke dodelijk proporties konden aannemen. Toch bieden die menselijke fouten ook kansen: ze kunnen namelijk relatief gemakkelijk worden rechtgezet. “Ze moeten de rivieren de ruimte geven om zich uit te breiden,” vindt geograaf Daanish Mustafa. “Niet langs de gehele rivier, maar ze moeten sommige moerasgebieden weer herstellen.” En de oeverwallen? Die mogen wat expert Tahir Qureshi betreft blijven staan, maar ze moeten wel beter worden benut. Bijvoorbeeld door er bomen op te zetten. “Deze binden de grond en vormen een fysieke barrière bij overstromingen.”

Het is twijfelachtig of Pakistan de goedbedoelde adviezen ter harte neemt. De plannen vragen namelijk om een hoop veranderingen: een groot deel van het land moet op de schop en boeren moeten land inleveren. Toch lijkt het erop dat dat de enige manier is; de kans is namelijk groot dat de geschiedenis zich de komende jaren herhaalt. En daar zit niemand op te wachten.

Bronmateriaal

"Pakistan Flooding Because of Farms?" - News.nationalgeographic.com

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd