Er is al veel over gezegd en geschreven. Mensen hebben zich er over opgewonden en bij neergelegd, maar wat nu precies de irritatie omtrent de vuvuzela veroorzaakt, blijft onduidelijk. Tot vandaag dan. Expert Trevor Cox doet namelijk een boekje open over de oorzaak van dit relletje.
“Experimenten met betrekking tot andere harde geluidsbronnen tonen aan dat een luider geluid irritanter is,” legt Cox uit. “Ons gehoor is een waarschuwingssysteem: we luisteren naar veranderingen in geluiden rondom ons wanneer zij een bedreiging kunnen aankondigen en negeren goedaardig, hardnekkig geluid. Wanneer geluid echter zo luid wordt als de vuvuzela is het onmogelijk om daaraan te wennen.”
Dreunen
Het harde geluid is dus één: we kunnen het niet negeren. Maar dat verklaart het irritante karakter van de toeter nog niet helemaal. “Het dreunende geluid maakt het nog irritanter. Dreunende geluiden zijn moeilijker te negeren en maken ons alerter dan geluiden zoals het sissen van een slecht afgestelde radio.”
Zwerm
Dreunend en luid dus. En dan zijn er ook nog eens 90.000 mensen die het ding tegelijkertijd bespelen. “Mensen in de menigte blazen op verschillende momenten en met licht variërende frequenties op het instrument. Het geluid komt en gaat. Het effect daarvan is dat het op een zwerm insecten lijkt.” En ja, dat is irritant.
Olifant
Volgens Cox is het onjuist om te stellen dat de vuvuzela altijd zo irritant is. Wanneer één persoon met de juiste kennis en kunde het instrument bespeelt, is er niets aan de hand. “Een enkele vuvuzela die wordt bespeeld door een ervaren trompettist doet denken aan een jachthoorn. Maar het geluid is minder plezierig wanneer het gespeeld wordt door de gemiddelde voetbalfan. Het klinkt dan meer als getrompetter van een olifant. Dat komt doordat de speler de luchtstroom en beweging van de lippen niet op elkaar afstemt.”
Wat is de oplossing? Mogelijkheid 1: alle voetbalfans op vuvuzela-les sturen. Het principe is namelijk simpel. Een echte vuvuzela-speler opent en sluit zijn lippen zo’n 235 keer per seconde en zendt daarmee kleine pufjes lucht de hoorn in. Mogelijkheid 2: het geluid van de televisie uitzetten. Mogelijkheid 3: een biertje ter hand nemen en proberen om de vuvuzela’s te vergeten. Uit onderzoek blijkt namelijk dat een irritant geluid waar u geen controle over heeft nog irritanter is. Laat die controledwang dus varen en concentreer u op de bal.
