Water op de maan lijkt tóch wijdverspreid te zijn

Maar of toekomstige maankolonisten er iets aan gaan hebben? Dat is twijfelachtig.

Dat de maan water herbergt, is niks nieuws. Zo is al jaren bekend dat de maan water herbergt in permanent in de schaduw gelegen kraters nabij de polen. En een paar jaar geleden vonden onderzoekers aanwijzingen dat de hoeveelheid water op het oppervlak van de maan door de dag heen varieerde, wat er weer op wees dat het water vrij mobiel was. Aangenomen werd dat watermoleculen zich over het oppervlak van de maan konden verplaatsen, tot ze zogenoemde ‘cold traps’ bereikten: gebieden zo koud dat waterdamp en andere vluchtige stoffen die met het oppervlak in aanraking komen gedoemd zijn om daar misschien wel miljarden jaren op rij stabiel te blijven. Bij zo’n cold trap kun je bijvoorbeeld denken aan die beschaduwde kraters op de noord- en zuidpool.

Nieuw onderzoek
Maar een nieuw onderzoek zet alles wat we over water op de maan dachten te weten, op losse schroeven. Een nieuwe analyse van data verzameld door de Lunar Reconnaissance Orbiter en de Chandrayaan-1-orbiter wijst uit dat het water op de maan wijdverspreid is en dus niet alleen in een bepaalde regio (bijvoorbeeld nabij de polen) of een bepaald type terrein (bijvoorbeeld kraters) te vinden is. Bovendien blijkt het water zowel dag als nacht aanwezig te zijn. “Wij ontdekten dat het niet uitmaakt op welk tijdstip of op welke breedte we kijken: het signaal dat erop wijst dat er water is, is altijd aanwezig,” vertelt onderzoeker Joshua Bandfield. “De aanwezigheid lijkt niet af te hangen van de samenstelling van het oppervlak en het water blijft ook waar het is.”

Hoe zit dat?
Dat de nieuwe resultaten haaks staan op eerdere bevindingen, is goed te verklaren. Tot op heden werd water gedetecteerd door te kijken naar het spectrum van zonlicht dat door het oppervlak van de maan gereflecteerd wordt. Het probleem hierbij is echter dat de maan niet alleen licht reflecteert, maar ook warm genoeg kan worden om te ‘gloeien’ oftewel zelf licht af te geven. De uitdaging is dan om die mix van gereflecteerd en uitgezonden licht uit elkaar te houden. En in het nieuwe onderzoek zijn wetenschappers daar een stuk beter in geslaagd. Het leidt tot heel andere uitkomsten.

Nuttig?
Dat het water op de maan wijdverspreid en tamelijk immobiel is, wil niet zeggen dat we er ook heel gemakkelijk bij kunnen, zo benadrukken de onderzoekers. Zo suggereren de onderzoeksgegevens dat het voornamelijk aanwezig is in de vorm van OH, oftewel hydroxyl (bestaande uit één zuurstofatoom en één waterstofatoom). Dit familielid van H2O is sterk geneigd om andere moleculen aan te vallen of zich eraan te binden. Het betekent heel concreet dat het eerst aan mineralen onttrokken moet worden om gebruikt te kunnen worden. Het onderzoek suggereert bovendien dat alle H2O die op de maan aanwezig is, niet losjes aan het oppervlak gebonden is. Het beperkt mogelijk de hoeveelheid redelijk toegankelijk water die uiteindelijk in de donkere kraters op de polen arriveert (om daar vervolgens millennia lang vast te komen zitten).

Het onderzoek roept een hoop vragen op die tijdens vervolgonderzoek beantwoord moeten worden. “De volgende stap is vaststellen of het water, hydroxyl of een mix van die twee is en waar het vandaan komt,” aldus onderzoeker Michael Poston. “Komt het van externe bronnen?” Waarbij het bijvoorbeeld door kometen of planetoïden op de maan is afgezet. “Komt het van interne processen op de maan zelf, zoals vulkanisme?” Daarnaast zou het ook een doorlopend proces kunnen zijn, waarbij het water ontstaat doordat de zonnewind reageert met materiaal op de maan.

Bronmateriaal

"SwRI scientist helps characterize water on lunar surface" - Southwest Research Institute
"On second thought, the Moon's water may be widespread and immobile" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA's Goddard Space Flight Center

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd