Water vinden op exoplaneten hoeft niet moeilijk te zijn

hete-jupiter

Om water te vinden op een aardachtige exoplaneet hebben we toch een krachtig ruimtetelescoop nodig, zoals de toekomstige James Webb-telescoop? Nou nee, niet per se. Leidse astronomen hebben water gevonden bij exoplaneet HD 189733B. Niet met een geavanceerde ruimtetelescoop, maar ‘gewoon’ met de Very Large Telescope.

De meeste exoplaneten worden ontdekt door te kijken naar de dopplerverschuiving. Net zoals een ster trekt aan een planeet, trekt een planeet ook aan een ster. Dit betekent dat een ster een klein beetje kan wiebelen door een exoplaneet. Deze wiebeling veroorzaakt een kleine verschuiving in het stellaire spectrum, dat wetenschappers een dopplerverschuiving noemen.

Wetenschappers van de universiteit van Leiden hebben dezelfde techniek toegepast op exoplaneten. Dit is veel lastiger, omdat exoplaneten duizenden malen zwakker zijn dan sterren. Een voordeel is wel dat de invloed van de zwaartekracht van de ster veel groter is dan andersom. De onderzoekers gebruikten het CRIRES-instrument van de Very Large Telescope om water te vinden in het spectrum. In het verleden vonden zij al koolstofmonoxide in het spectrum, maar water is nog niet eerder gedetecteerd. Tot nu dan! Want de wetenschappers vonden inderdaad water in de atmosfeer van HD 189733B.

Wist u dat…

…we niet alleen op zoek moeten gaan naar leefbare exoplaneten, maar ook naar leven op exomanen? Op dit moment is er nog nooit een exomaan ontdekt, maar daar komt binnenkort wellicht verandering in.

Leefbaar?
Dit betekent niet dat we op deze exoplaneet kunnen leven. Hoewel er water voorkomt in de atmosfeer, draait HD 189733B dicht om haar moederster. De afstand tussen de planeet en de ster is dertig keer kleiner dan de afstand tussen de aarde en de zon. Zo vangt deze exoplaneet drie miljoen keer meer röntgenstralen tijdens een zonnestorm dan de aarde. Daarnaast is HD 189733B een gasplaneet en geen aardachtige planeet. HD 189733B is namelijk veertien procent groter dan Jupiter.

Methaan
Hoewel het interessant is om naar water op zoek te gaan, zijn wetenschappers vooral nieuwsgierig naar methaan. Waarom? Op aarde wordt methaan vooral uitgestoten door organismen. De ontdekking van methaan in de atmosfeer van een aardachtige exoplaneet zou betekenen dat er wellicht (microscopisch) leven is op deze exoplaneet. De techniek van de Leidse astronomen kan ook gebruikt worden om andere elementen te ontdekken, zoals methaan en koolstofdioxide.

Tweede aarde
“Onze techniek helpt astronomen het komende decennium om de zoektocht naar aardachtige exoplaneten te verfijnen”, zegt Dr. Jayne Birkby van de universiteit van Leiden. “Misschien vinden we zelfs leven. Het is ontzettend spannend dat we tijdens ons leven nog gaan meemaken dat we een planeet net als de aarde ontdekken.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd