Maar dat ouders toch vaak een favoriet kind hebben, is zeker.
Moeders zullen het liever niet toegeven. En gezinnen praten er zelden over. Maar uit onderzoek blijkt dat ouders wel degelijk een lievelingskind hebben. En vaker wel dan niet, hebben hun kinderen ongelijk over wie dit favoriete kind is. “Kinderen zijn zich er zeer van bewust dat ouders onderscheid maken,” legt onderzoeker Jill Suitor uit. “Maar wat we hebben ontdekt is dat volwassen kinderen het merendeel van de tijd het bij het verkeerde eind hebben.”
Vragen
In de studie interviewden de onderzoekers honderden ouders en hun volwassen kinderen over hun evoluerende relaties. Een onderwerp dat misschien op het eerste gezicht wat ongemakkelijk lijkt. “Toen we deze studie in 1999 voorstelden kregen we van veel mensen te horen dat we dit niet zouden moeten doen, omdat niemand daarover wil praten,” vertelt Suitor. “Maar ouders waren zeer bereid om onderscheid te maken als we concrete vragen stelden. Bijvoorbeeld: met welk van je kinderen ben je emotioneel gezien het dikst? Met welk kind heb je het vaakst ruzie? En wie zou je kiezen om je te verzorgen als je bijvoorbeeld ernstig ziek, of gehandicapt zou worden?”
Bevindingen
Eén van de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek is een vrij opmerkelijke: kinderen hadden zestig procent van de tijd ongelijk over de voorkeuren van hun ouders, bijvoorbeeld over welk kind de ouders zouden kiezen als verzorger. En die verwarring heeft invloed op beide generaties. “Dit heeft echt belangrijke psychologische gevolgen,” zegt Suitor. “Moeders die bijvoorbeeld een ernstige ziekte op hadden gelopen of langdurige zorg nodig hadden en vervolgens zorg kregen van het kind dat ze niet als hun favoriet hadden aangewezen, was hun psychologische welzijn aanzienlijk lager dan als ze wel door hun favoriete aangewezen kind zorg ontvingen. Als je dit naast onze bevinding legt dat kinderen vaker ongelijk dan gelijk hebben over de voorkeuren van hun ouders, dan blijkt dat het risico op verkeerde combinaties groot is.”
Kinderen onderling
Bovendien veroorzaakt deze verwarring vaak ook scheurtjes in de relatie onder broers en zussen, die juist een belangrijke bron van steun zouden moeten zijn gedurende de levensloop. Opvallend genoeg beschouwden de kinderen zichzelf vaak als het meest teleurstellende kind. En dat kan tot depressies leiden. “Het gevoel dat je moeder teleurgesteld in je is of vaker ruzie met jou heeft, heeft veel impact. Zeker naarmate je moeder ouder wordt,” licht Suitor toe. Door volwassen kinderen te helpen begrijpen dat ze het vaak bij het verkeerde eind hebben als het gaat over wie het lievelingetje is, hopen de onderzoekers dat de studie ook conflicten tussen broers en zussen kan verminderen en zorgsituaties voor ouders kan verbeteren.
Emotioneel
Daarnaast kan het voor het kind dat emotioneel gezien het dichtst bij de moeder staat soms ook zwaar zijn – vooral in het geval van dochters. Bijvoorbeeld wanneer de moeder op latere leeftijd bepaalde crisissen doormaakt zoals een ziekte, of de dood van een geliefde. “Als moeder kanker krijgt of haar beste vriendin is net overleden aan een hartaanval, kan dit ook heel zwaar zijn voor de volwassen dochter,” zegt Suitor. “Dat komt omdat ze niet alles goed kan maken voor haar moeder, en dat is heel stressvol.”
De bevindingen uit de studie wijzen erop dat opvattingen over wie de favoriet en wie het minder favoriete kind is, een blijvende psychologische tol van zowel ouders als kinderen kan eisen. Dankzij de vooruitgang in de geneeskunde leven mensen steeds langer. Het is daarom belangrijk om te begrijpen hoe bepaalde gevoelens iemands geestelijke gezondheid kunnen schaden.
“Je belangrijkste, meest duurzame relaties in je leven zijn waarschijnlijk met je moeder – ook omdat zij mogelijk nog langer leeft dan je vader – en met je boers en zussen,” zegt Suitor. “Daarnaast hopen mensen vaak dat de gezinssituatie stabiel blijft gedurende het leven. We hebben economische recessies en oorlogen gehad en momenteel een pandemie. Maar als al het andere onzeker lijkt, zijn gezinnen bijzonder belangrijk. Hoewel het onderhouden van familiebanden altijd essentieel is, wordt dit nog belangrijker wanneer we door extreem moeilijke tijden gaan zoals we nu allemaal meemaken. En sommige opvattingen over wie het lievelingetje is of bepaalde teleurstellingen in het gezin kunnen een belemmering vormen voor het onderhouden van sterke onderlinge banden met belangrijke mensen in je leven.”
