‘We kunnen fossiele brandstoffen binnen tien jaar uitbannen’

Wereldwijd afscheid nemen van fossiele brandstoffen: dat hoeft geen langdradig verhaal te worden, zo toont een Engelse onderzoeker aan.

Wanneer je onderzoekers vraagt hoelang het duurt voor de wereld geen behoefte meer heeft aan fossiele brandstoffen, dan krijg je vaak een ietwat teleurstellend antwoord. Er wordt gesproken over periodes die meerdere decennia lang zijn. En dat zijn heus geen ononderbouwde schattingen: vaak baseren onderzoekers zich op energietransities uit het verleden. Bijvoorbeeld de overstap van hout op kolen (dat duurde in Europa tussen de 96 en 160 jaar) of de overstap op elektriciteit (dat pas na 47 tot 69 jaar echt ingeburgerd was).

Schaarste en klimaatverandering
Als je kijkt naar het verleden zou je dus inderdaad verwachten dat ook de overstap op duurzame energie tijd nodig heeft. Maar – zo stelt professor Benjamin Sovacool nu – de energietransitie waar we nu voor staan, kan wel eens heel anders (lees: sneller) gaan. Waarom? Hij wijst erop dat schaarste, de dreiging van klimaatverandering en de technologische vooruitgang de overstap op duurzamere energiebronnen enorm kunnen versnellen.

Ontario en Indonesië
Bovendien toont Sovacool in zijn studie aan de hand van tal van voorbeelden aan dat er ook genoeg bewijs is dat energietransities heel snel kunnen gaan. Zo had Ontario maar 11 jaar nodig om afscheid te nemen van kolen. En in Indonesië slaagde men erin om binnen drie jaar tweederde van de bevolking over te laten stappen van fornuizen op kerosene naar fornuizen op LPG. En in 1970 leverde kernenergie in Frankrijk zo’n vier procent van de elektriciteit, maar in 1982 was dat al 40 procent.

Maar – zo benadrukt Sovacool – deze snelle energietransities gingen niet uit zichzelf. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze ontstonden doordat de overheid ingreep en het gedrag van de consument – bijvoorbeeld door stimuleringsmaatregelen – veranderde. “Het beeld dat energietransities altijd een langdurig verhaal zijn en decennia of eeuwen in beslag nemen, wordt niet altijd onderschreven door het bewijs,” vertelt Sovacool. “Bewegen richting een nieuw, schoner energiesysteem vereist significante veranderingen in technologie, de politiek, het beprijzen en het gedrag van gebruikers. Als dat allemaal uit zichzelf moet gebeuren – zoals je dat vaak in de geschiedenis zag – kan dat inderdaad vele decennia in beslag nemen. Maar we hebben genoeg van voorgaande transities geleerd en ik geloof dat toekomstige transities veel sneller kunnen plaatsvinden.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd