Nog een reden om vaker dat zwak verlichte huis of kantoor uit te gaan.
Nieuw onderzoek suggereert dat de structuur van het brein verandert wanneer we te veel tijd doorbrengen in een zwak verlicht kantoor of huis en dat beïnvloedt mogelijk ons geheugen en leervermogen. Dat is te lezen in het blad Hippocampus.
Nijlgrasratten
Het onderzoek is gebaseerd op experimenten met nijlgrasgratten. Deze ratten hebben net als mensen een dag- en nachtritme en slapen ‘s nachts. De onderzoekers stelden een aantal ratten gedurende vier weken bloot aan zwak licht, terwijl soortgenoten vier weken lang in fel licht vertoefden.
Resultaten
De ratten die vier weken lang overdag aan zwak licht waren blootgesteld, zagen zo’n 30% van de capaciteit van hun hippocampus – een hersengebied dat belangrijk is voor het geheugen en leervermogen – verdampen. Ook presteerden ze heel slecht tijdens een testje waarbij hun ruimtelijk inzicht werd getoetst en waar ze voorafgaand aan het experiment intensief op getraind hadden. “Wanneer we de ratten blootstelden aan zwak licht – een nabootsing van de bewolkte dagen ten tijde van de winter in het Middenwesten (van de VS, red.) of het licht dat je binnenshuis hebt – waren de dieren minder goed in staat tot ruimtelijk leren,” vertelt onderzoeker Antonio Nunez. “Dat is vergelijkbaar met wanneer mensen na een paar uur gewinkeld te hebben of in een theater te hebben vertoefd niet meer in staat zijn om hun auto terug te vinden op een drukke parkeerplaats.”
Herstel
Een maand later gingen de onderzoekers nog een stapje verder. Nu stelden ze de ratten die eerder vier weken aan gedimd licht waren blootgesteld, vier weken lang bloot aan helder licht. De resultaten zijn opmerkelijk: de hersencapaciteit herstelde, net als de prestaties van de ratten tijdens het testje.
Verbindingen in het brein
De onderzoekers gingen ook na wat er nu precies in het brein van de ratten gebeurde wanneer zij langdurig aan zwak licht werden blootgesteld. Zo ontdekten ze dat het leidde tot een signficante afname van een peptide die belangrijk is voor het handhaven van gezonde verbindingen en neuronen in de hippocampus. Ook was er sprake van een afname van de dendritische spines: verbindingen die neuronen in staat stellen om met elkaar te communiceren. “Dat er minder verbindingen worden gelegd, resulteert in een verminderd leervermogen en een slechter geheugen,” aldus onderzoeker Joel Soler. “In andere woorden: zwakke lichten genereren domheid.”
Wat opvalt, is dat het licht de hippocampus niet direct beïnvloedt. Nadat het de ogen binnenvalt, is het eerst van invloed op andere delen van het brein. Op dit moment wordt uitgezocht hoe het licht uiteindelijk een impact kan hebben op de hippocampus. De onderzoekers kijken daarbij allereerst naar de hypothalamus, een groep neuronen die een peptide produceren die orexine wordt genoemd en van invloed is op verschillende hersenfuncties. Eén van de belangrijkste onderzoeksvragen is of het toedienen van orexine aan ratten die aan zwak licht zijn blootgesteld, ervoor zorgt dat hun hersenen zich – zonder blootstelling aan feller licht – herstellen. De studies kunnen met name relevant blijken voor mensen op leeftijd, mensen met oogproblemen of verslechterde cognitieve functies. “Kunnen we voor mensen met oogziektes die niet veel licht ontvangen, deze groep neuronen in het brein direct – dus zonder tussenkomst van het oog – manipuleren en ze zo de voordelen van blootstelling aan fel licht laten ondervinden?” vraagt onderzoeker Lily Yan zich hardop af. “Een andere mogelijkheid is het verbeteren van de cognitieve functie in de vergrijzende bevolking en onder mensen met een neurologische aandoening. Kunnen we ze helpen herstellen of verdere achteruitgang voorkomen?”
