Het is mogelijk een reactie op een betere levensstandaard.
Dat schrijven onderzoekers in het blad eLife. De studie tornt aan het idee dat de menselijke lichaamstemperatuur min of meer onveranderlijk is. “Onze temperatuur is niet wat mensen denken dat het is,” aldus onderzoeker Julie Parsonnet. “Wat we altijd geleerd hebben, namelijk dat 37 graden Celsius een normale temperatuur is, klopt niet.”
Trend
De onderzoekers baseren zich op een grootschalig onderzoek, zo vertelt onderzoeker Catherine Ley aan Scientias.nl. “We vergeleken 677.423 temperatuurmetingen van gezonde mensen, verzameld in de VS, in drie verschillende tijdvakken, namelijk 1860 tot 1940, 1971 tot 1975 en 2007 tot 2017. Omdat bekend is dat de lichaamstemperatuur afhankelijk van het geslacht, leeftijd, lengte en gewicht en moment van de dag waarop je deze meet, kan variëren, hebben we daar in onze analyse rekening mee gehouden.” Het resulteerde desalniettemin in de ontdekking van een duidelijke trend. “We tonen aan dat de gemiddelde lichaamstemperatuur van mannen en vrouwen in de laatste 157 jaar lineair is afgenomen met 0,03 graden per decennium.”
Thermometer
Om er zeker van te zijn dat de lichaamstemperatuur door de tijd heen echt was afgenomen en de waargenomen afname niet simpelweg het resultaat was van het feit dat de thermometers door de tijd heen nauwkeuriger waren geworden, doken de onderzoekers nog wat dieper in de data. Ze keken of de trend ook opdook binnen elke dataset – ervan uitgaande dat bij het verzamelen van die data ook elke keer gebruik was gemaakt van vergelijkbare thermometers. En jawel, ook binnen de datasets was sprake van een afname in lichaamstemperatuur.
Betere levensstandaard
Het roept natuurlijk de vraag op waarom de lichaamstemperatuur van Amerikanen door de tijd heen is afgenomen. De onderzoekers hebben daar wel ideeën over, zo vertelt Ley. “Wij denken dat deze afname in lichaamstemperatuur te wijten is aan veranderingen in onze omgeving, die weer te herleiden zijn naar een betere levensstandaard, die met name geassocieerd kan worden met een afname van het aantal ontstekingen in het lichaam.” Ontstekingen leiden namelijk tot de productie van allerlei eiwitten en cytokines (moleculen die een rol spelen in het immuunsysteem, red.) die de stofwisseling een impuls geven en zo je temperatuur verhogen. Door een betere hygiëne, een betere gezondheidszorg en grotere beschikbaarheid van (gezond) voedsel zou het aantal ontstekingen in het lichaam zijn afgenomen, waardoor ook de lichaamstemperatuur is gedaald.
Wat mogelijk ook een rol speelt, zijn de comfortabele huizen waarin we tegenwoordig wonen en waarin we de omgevingstemperatuur perfect kunnen reguleren met behulp van verwarming en airco’s. Door die vrij constante omgevingstemperatuur voelt ons lichaam mogelijk minder de behoefte om energie te spenderen aan het handhaven van een constante lichaamstemperatuur. En ook dat leidt tot een lagere stofwisseling en dus tot een iets lagere lichaamstemperatuur.
Ontwikkelde landen
Het zou dus allemaal te herleiden zijn naar onze moderne levensstijl. “Fysiologisch gezien zijn we anders dan in het verleden,” aldus Parsonnet. “De omgeving waarin we leven is veranderd, waaronder de temperatuur in onze huizen, ons contact met micro-organismen en het voedsel waar we de beschikking over hebben.” Als het inderdaad zo is dat een hogere levensstandaard aan de afname in lichaamstemperatuur ten grondslag ligt, is het volgens Ley zeer aannemelijk dat de op Amerikaanse data gebaseerde studie ook implicaties heeft voor andere ontwikkelde landen, zoals Nederland.
Het in kaart brengen van veranderingen in de lichaamstemperatuur is behalve fascinerend, wetenschappelijk gezien ook heel belangrijk, aldus Ley. “Begrijpen hoe onze lichamen evolueren in onze moderne omgeving – die heel anders is dan de omgeving in het verleden was – is belangrijk als we veranderingen in de levensduur en menselijke gezondheid die sinds de Industriële Revolutie zijn opgetreden, willen begrijpen.”
