Weg met die mythe: de perfecte bevalling bestaat niet!

De dag van je bevalling: de mooiste dag van je leven? Voor heel veel vrouwen stiekem niet. En het wordt tijd dat we hun ervaringen en gevoelens uit de taboe-sfeer halen.

Als je aan een vrouw met een kindje vraagt, wat de mooiste dag van haar leven is, kun je het antwoord bijna al raden. Dat is natuurlijk de dag waarop haar kind geboren werd. Heel cliché, maar voor veel vrouwen echt waar. Er zijn echter ook relatief veel vrouwen bij wie – als ze heel eerlijk zijn – de dag van de bevalling niet eens in de top vijf ‘mooiste dagen van mijn leven’ voorkomt. Bijna een kwart van de vrouwen kijkt zelfs drie jaar na haar eerste bevalling nog met een negatief gevoel terug op haar bevalling. Bij de tweede of derde bevalling kijkt één op de acht vrouwen er na enkele jaren nog steeds met een negatief gevoel op terug.

Niet in bad, maar op de OK
In veel gevallen komt dat doordat de bevalling anders is verlopen dan verwacht. Een gedroomde thuisbevalling die uitmondt in een spoedkeizersnede in het ziekenhuis. Een badbevalling in huiselijke sfeer die er nooit komt, omdat het kindje zich al met 35 weken zwangerschap aandient. Maar ook een gebrek aan controle tijdens de bevalling, het idee dat de verloskundige of gynaecoloog niet luistert en een gevoel van totale hulpeloosheid in het verlosbed, kunnen vrouwen zelfs jaren na dato nog een negatief of zelfs licht traumatisch gevoel geven.

Voorlichting

Bij veel vrouwen die met een negatief gevoel terugkijken op hun bevalling liep de bevalling anders dan ze verwacht hadden. Het suggereert dat er ook wat ‘mis’ is met de voorlichting die vrouwen tijdens hun zwangerschap over de bevalling krijgen. Koster erkent dat. “Nu wordt er vaak gezegd: ‘Ga de cursus ‘Samen bevallen’ doen, want dan komt het goed’ of ‘Ga voor hypno-birthing, want dan komt het goed’.” En dat geeft vrouwen een verkeerd beeld. “Ik heb goed leren autorijden, maar geen enkele rijschool kan me garanderen dat ik nooit een ongeluk zal meemaken.” Kortom: vrouwen moeten meerdere scenario’s voorgeschoteld krijgen tijdens de zwangerschap. “Ze moeten weten dat het op meer dan één manier kan gaan.”

Taboe
En onderzoek wijst dus uit dat heel veel vrouwen door dat negatieve gevoel achtervolgd worden. Maar je hoort er maar zelden iets over. “Het is een taboe,” bevestigt verloskundige en vrouwencoach Diana Koster in gesprek met Scientias.nl. Vrouwen die kort na de bevalling aangeven het toch allemaal wel heel heftig te hebben gevonden, worden maar al te vaak de mond gesnoerd. Ze krijgen te horen dat ze blij moeten zijn; hun kindje is er toch? Het is toch gezond? En tja, een bevalling doet nu eenmaal pijn en loopt nu eenmaal zo af en toe wat anders dan gepland. Kortom: ze moeten er vooral niet zo’n punt van maken. Het gaat Koster aan het hart. In haar praktijk heeft ze regelmatig te maken met vrouwen – en soms ook mannen – die worstelen met de wijze waarop de bevalling is verlopen. “De enorme impact die een traumatische bevalling heeft, dat heeft me echt verrast,” vertelt ze. “Een traumatische bevalling kan een impact hebben op je leven, op je werk, op je relatie met je partner, maar ook op je relatie met het kind, omdat je het je kind stiekem kwalijk neemt of omdat het je continu herinnert aan je trauma. Als je als bankbediende met een overval te maken krijgt, kun je een andere baan zoeken, maar als moeder moet je voor je kind zorgen.” En die zorg valt veel vrouwen – in combinatie met die maar lastig te verwerken bevalling – zwaar: ze raken uit balans. “En dat raakt me.”

Falen
Koster besloot er een boek over te schrijven met de veelzeggende titel ‘Perfecte bevallingen bestaan niet‘. In het boek komen tientallen moeders (en ook enkele vaders) aan het woord die een heftige bevalling hebben meegemaakt en daar lang mee worstelen of geworsteld hebben. Wat opvalt, is dat velen zich schuldig voelen. Ze hebben het idee dat ze gefaald hebben, dat ze hun kind nog voor het ter wereld kwam, tekort hebben gedaan. Bijvoorbeeld doordat ze het niet op eigen kracht op de wereld konden zetten of omdat het kindje tijdens de bevalling in de problemen kwam. “Deze vrouwen hebben gewoon pech gehad,” vertelt Koster. “De omstandigheden zaten niet mee.” Maar zo zien zij het zelf niet. “Ze vinden dat ze gefaald hebben en voelen zich schuldig.” Ze schamen zich ook: maar liefst driekwart van de vrouwen die in het boek van Koster aan het woord komen, hebben ervoor gekozen dat onder een schuilnaam te doen.

Perfecte bevallingen_300Erkenning
Vrouwen die een traumatische bevalling achter de rug hebben, zijn veelal geen herkenning of erkenning gewend. En daar moet verandering in komen, vindt Koster. En dat begint al bij hun omgeving. Ken je iemand die een heftige bevalling achter de rug heeft en wil je helpen? “Luisteren, luisteren en nog eens luisteren,” is het advies van Koster. “Kom niet met oplossingen of een advies of nog erger met je eigen bevallingsverhaal, maar luister.” En als de kraamvrouw terloops opmerkt dat ze gefaald heeft, ga daar dan niet aan voorbij. “Vraag haar: wat heb je dan precies fout gedaan?” Een luisterend oor, iemand die je serieus neemt: het kan een wereld van verschil maken, stelt Koster. Maar niet alleen de omgeving moet een luisterend oor bieden. Ook verloskundigen en gynaecologen gaan nu nog te vaak voorbij aan de ervaring van de kraamvrouwe. “Elke verloskundige en gynaecoloog gaat voor een goede bevalervaring,” benadrukt Koster. “Maar soms gebeuren er onvoorziene dingen en is de ervaring anders.” Wanneer vrouwen dat tijdens een nacontrole aangeven, wordt er kort over gesproken en daarmee is het voor de professional klaar, terwijl het voor heel veel vrouwen nog niet klaar is.

“Vrouwen moeten nooit te lang met een traumatische ervaring blijven lopen”

Handvaten
En hoe ga je dan verder? In haar boek komt Koster met praktische handvaten om zo’n heftige bevalling een plek te geven. Tegelijkertijd erkent ze dat lang niet iedereen dat op eigen kracht zal kunnen doen. Sommige vrouwen hebben nog wat extra hulp nodig. Bijvoorbeeld van een coach of psycholoog. “Vrouwen moeten er vooral niet te lang mee blijven lopen,” waarschuwt Koster. Ze wijst erop dat een traumatische ervaring de kans op een depressie of burn-out verhoogt. Ook kan deze relatieproblemen met zich meebrengen. “Bijvoorbeeld omdat de vrouw zo bang is dat ze geen tweede meer wil, maar de partner nog wel graag een kindje wil.”

Koster is met haar boek op een missie. “Ik wil deze vrouwen erkenning en herkenning geven, zonder te overdiagnosticeren,” stelt ze. “Een traumatische bevalling zal nooit de mooiste ervaring van je leven worden, maar je kunt er wel voor zorgen dat die bevalling je leven niet zodanig beïnvloedt dat er nooit meer een baby komt.”

Perfecte bevallingen bestaan niet (****)
Perfecte bevallingen bestaan niet is een feest van herkenning voor vrouwen die een beetje-anders-dan-anders-bevalling achter de rug hebben en nog regelmatig door die ervaring – ongeacht hoelang die al achter ze ligt – geplaagd worden. Koster komt in haar boek voor al die vrouwen met een zeer geruststellende gedachte: je bent niet alleen en het is oké. En met dat in gedachten kunnen vrouwen – geholpen door de praktische handvaten in het boek – beginnen om die ervaringen een plekje te geven. Dit boek gun je elke ouder die een lastige start heeft gehad.

Bronmateriaal

Interview met Diana Koster.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd